به گزارش ایرناپلاس، یکی از مهم‌ترین عواملی که باید بین تیم‌های اول تا آخر جدول رده‌بندی لیگ برتر تفاوت ایجاد کند، بحث پاداش نقدی است؛ یک امر بسیار رایج در فوتبال دنیا که در فوتبال ما از آن خبری نیست! در واقع باید گفت بین تیمی که به قهرمانی دست می‌یابد و تیمی که آخر می‌شود و به دسته پایین‌تر سقوط می‌کند هیچ فرقی وجود ندارد به جز یک جام فلزی.
ساختار معیوب اقتصادی
نخستین فصل لیگ برتر ایران موسوم به جام خلیج‌فارس از جمعه ۱۱ آبان ۱۳۸۰ با حضور ۱۴ تیم به‌طور رسمی آغاز شد و بزودی وارد بیست و یکمین فصل آن می‌شویم و تا کنون هیچ‌گاه در بیست فصل گذشته رسم نبوده که به تیم قهرمان پاداش بدهند!
این مساله از ساختار معیوب اقتصادی این رشته ورزشی در ایران نشأت می‌گیرد. بنابراین تنها انگیزه تیم‌ها برای قهرمانی، ثبت در تاریخ است. همین و بس!
شاید تنها در فوتبال ایران دیده شود که تیمی بعد از کسب پنج عنوان قهرمانی متوالی، حتی در حفظ بازیکنان کلیدی خود هم ناتوان است.
یک جام فلزی
این اتفاق دقیقاً برای پرسپولیس رخ داده و این تیم هر فصلی که قهرمان می‌شود، بعد از مراسم اهدای جام، شاهد جدایی چند تن از بهترین نفرات خود بوده است. متاسفانه باید گفت در ایران سهم باشگاهی که یک فصل زحمت می‌کشد و با رنج و هزینه فراوان خود را به قله می‌رساند، تنها یک جام فلزی است و به‌جز آن، هیچ امتیاز ویژه‌ای نصیب آن تیم نخواهد شد. این موضوعی است که مدیران پرسولیس نیز آن را تائید می‌کنند. دریافت نکردن جایزه قهرمانی از منظرهای متفاوتی قابل بررسی است و بدون شک یکی از بزرگ‌ترین ایرادهای فوتبال ما همین مساله به حساب می‌آید.
حق پخش تلویزیونی
در مورد پرسپولیس، داستان جایی بغرنج می‌شود که بدانیم با قهرمانی تیم، بندهای پاداشی در قرارداد بازیکنان فعال می‌شود که علاوه بر دستمزد اصلی‌شان باید توسط باشگاه پرداخت شود. به بیان ساده‌تر اتفاقی که می‌افتد این است: تیم قهرمان نه تنها بابت قهرمانی سود نمی‌کند بلکه متضرر هم می‌شود!
این مساله یک دلیل واضح دارد. این‌که لیگ برتر ما درآمدزا نیست. دلیل اصلی درآمدزا نبودن فوتبال ایران هم نبود چیزی به اسم حق پخش تلویزیونی بوده و صداوسیما در سال‌های گذشته به‌عنوان متولی پخش بازی‌های فوتبال ایران از پرداخت هرگونه وجه‌ای به فوتبال خودداری کرده است!
کم‌کاری‌های احتمالی
حالا که در آستانه لیگ بیست و یکم و روزهای نقل‌وانتقال‌ها هستیم، صدای تیم‌هایی مانند استقلال و پرسپولیس از نداشتن بودجه و افزایش هزینه‌ها درآمده است و بازیکنان‌شان به بهانه پیشنهادهای بهتر و بیشتر، باشگاه‌شان را ترک می‌کنند؛ بد نیست نگاهی دوباره بیندازیم به ماجرای پرونده حق پخش تلویزیونی و درآمد تیم‌ها از حضور در لیگ برتر و قهرمانی احتمالی و خلأهای قانونی یا کم‌کاری‌های احتمالی آن. اختلافی که حالا تبدیل به یک مساله شده و نیاز به یک تصمیم جدی در ساختار حاکمیتی دارد. ارقام براساس درآمدهای اتحادیه فوتبال هر کشور متفاوت است و تیم‌ها دست خالی فصل را به پایان نمی‌رسانند.
پاداش‌های چشم‌گیر در لیگ برتر انگلیس
در لیگ‌های دنیا پاداش‌های چشم‌گیری به تیم‌های قهرمان داده می‌شود و همین مساله انگیزه رقابت را در بین تیم‌ها افزایش می‌دهد. به‌عنوان مثال در لیگ برتر انگلیس درآمد حاصله از محل فروش حق پخش در داخل و خارج از بریتانیا به سه دسته تقسیم شده و به همه تیم‌ها می‌رسد. به هر باشگاه لیگ برتری، فارغ از هر نتیجه‌ای که می‌گیرد، ۸۲ میلیون پوند می‌رسد. بخش دیگری از جایزه نقدی هم بسته به رتبه تیم‌ها از ۲ میلیون پوند به تیم آخر تا ۴۰ میلیون پوند به تیم قهرمان تعلق می‌گیرد. تقسیم مبلغ حق پخش بین تیم‌های لیگ برتر انگلیس، از دیرباز همواره مورد مناقشه بوده است.
اعتراض تیم‌های بزرگ
در حالی که رئیسان اتحادیه و لیگ برتر بر این باور بودند که باید با پخش مساوی این حق بین تیم‌های بزرگی که منابع متنوعی دارند و تیم‌های کوچک‌تر، اجازه داد لیگ نزدیک‌تر باشد؛ تیم‌های بزرگ معتقد بودند بینندگان به مراتب بیشتری دارند و به‌همین دلیل باید سهم بیشتری ببرند.
به این ترتیب که قهرمان، ۸۰ درصد بیش از تیم انتهای جدول درآمد از پخش خارجی مسابقات خواهد داشت و سایر تیم‌ها چیزی در این بین، بر اساس جایگاه خود دریافت می‌کنند. تیم‌های مطرح انگلیسی برای هر بازی پخش زنده خود از تلویزیون ۳۳.۹ میلیون پوند دریافت می‌کنند و کمترین دریافتی تیم‌های حاضر در لیگ برتر ۱۲.۵ میلیون پوند است!
حق پخش تلویزیونی ایتالیا
اگر یک تیم پایین جدولی دستکم ۷ بازی پخش زنده داشته باشد ۸۷.۵ میلیون پوند دریافت خواهد کرد. به‌عنوان مثال تیم ته جدولی که به دسته پایین سقوط می‌کند در مجموع ۱۷۱.۵ میلیون پوند دریافتی خواهد داشت. با یک حساب سرانگشتی منچسترسیتی به‌عنوان قهرمان لیگ برتر در فصل پیش، بیش از ۹۴۱ میلیون پوند درآمدزایی کرده است. حق پخش تلویزیونی هر یک از تیم‌های سری آ مشخص است و براساس آن اینترمیلان با دریافت ۶۵ میلیون یورو بیشترین رقم را به خود اختصاص داده و به دنبال آن یوونتوس با ۶۲.۷ و میلان با ۵۷.۸ میلیون یورو در رده‌های دوم و سوم قرار گرفته‌اند.
روش پرداختی‌های در اسپانیا و ترکیه
با وجود مبالغ در نظر گرفته شده، تفاوت باورنکردنی بین درآمد سری آ و لیگ برتر انگلیس وجود دارد. در اسپانیا تیم اتلتیکو مادرید بابت قهرمانی در لالیگا و بدون در نظر گرفتن سایر درآمدها، ۶۸ میلیون یورو دریافت کرد.
در ترکیه طبق توافق بین فدراسیون فوتبال و اتحادیه باشگاه‌های فوتبال این کشور، در آغاز فصل به هرکدام از تیم‌ها به‌دلیل حضور در رقابت‌ها، ۳۷ میلیون و ۸۰۰ هزار لیر پرداخت می‌شود و در ادامه، درآمد حاصل از حق پخش تلویزیونی بر اساس عملکرد تیم‌ها در جریان رقابت‌ها پرداخت می‌شود و تیم برنده ۲.۷ میلیون لیر دریافت خواهد کرد و در بازی‌هایی که به تساوی ختم شود، این رقم بین دو تیم تقسیم می‌شود.
پاداش ۶ تیم برتر
به تیم‌هایی که در جمع ۶ تیم برتر قرار گیرند، مبلغ بیشتری پرداخت می‌شود به طوری‌که برای تیم قهرمان ۳۵.۶ میلیون لیر، برای تیم دوم ۲۸.۵ میلیون لیر و برای تیم سوم ۲۱.۴ میلیون لیر پاداش در نظر گرفته می‌شود.
تیم‌های گالاتاسرای، فنرباغچه، بشیکتاش و ترابزون اسپور برای کسب هر عنوان قهرمانی ۳.۲ میلیون لیر به‌صورت اضافی دریافت می‌کنند و با توجه به این‌که گالاتاسرای تاکنون ۲۲ بار این عنوان را کسب کرده، حدود ۷۰.۴ میلیون لیر بیشتر دریافت می‌کند. در رقابت‌های این فصل لیگ برتر ترکیه، تیمی که ۲۱ برد و ۹ تساوی کسب کند ۲۳۰ میلیون لیر خواهد گرفت و تیمی که ۲۷ امتیاز بگیرد ۶۷ میلیون لیر دریافت خواهد کرد.
پرداخت بدهی باشگاه‌ها
حق پخش در پرداخت بدهی باشگاه‌ها نقش مهمی دارد و با توجه به بدهی ۱۱ میلیارد لیری باشگاه‌های حاضر در سوپرلیگ ترکیه، درآمد حاصل از حق پخش می‌تواند بخشی از این بدهی‌ها را پاک کند.
در آسیا نیز ژاپنی‌ها به تیم‌های اول و دوم جی‌لیگ به ترتیب حدود ۱۴ و ۷ میلیون دلار می‌پردازند و در عربستان هم پاداش تیم قهرمان حدود ۱.۵ میلیون دلار است. تامین هزینه بیشتر تیم‌های لیگ برتر ایران با کمک‌های مستقیم دولت و سازمان‌های صنعتی (۶۵ درصد) بوده اما در انگلیس، تیم‌های حاضر در لیگ برتر از طریق حق پخش تلویزیونی (۳۱ درصد)، درآمد روز مسابقه (۲۱ درصد) و جریان نقد حاصل از تجارت (۲۲ درصد) تأمین مالی می‌شوند.
عدم شفافیت صورت‌های مالی
دولتی بودن باشگاه‌ها، نبود شفافیت در صورت‌های مالی، خودداری صداوسیما از پرداخت حق پخش آگهی و مسابقات به باشگاه‌ها، رعایت نکردن قانون حق مؤلف، برنامه‌ریزی نامناسب مسابقات، عدم موفقیت بازاریابی باشگاه‌ها، ناآگاهی مدیران باشگاه‌ها از روش‌های نوین تأمین مالی، استفاده محدود از مدیران خلاق و با تخصص‌های تجاری و مالی در سطوح مختلف از جمله موانع مهم تأمین مالی در باشگاه‌ها فوتبال حرفه‌ای لیگ برتر ما محسوب می‌شود.
اکنون باید سازمان لیگ فوتبال شفاف‌سازی کند که درآمد حاصله از برگزاری بازی‌ها چگونه بین تیم‌های حاضر در لیگ برتر تقسیم می‌شود.
انتظار می‌رود که سازمان لیگ جواب روشنی درباره درآمدهای حاصل از تبلیغات محیطی بدهد تا حداقل باشگاه‌ها از درآمدهایشان در این بخش آگاه شوند. باید مشخص شود که اگر شرکت متولی تبلیغات محیطی نتوانسته حداقل تعهداتش را عملی کند، برای فصل آینده تکلیفش را معلوم کنند و اگر توانسته به تعهداتش عمل کند، مشخص شود که پول‌هایی که باید به باشگاه‌ها می‌رسیده در کجا هزینه شده است.
اگر این مهم اجرا می‌شد پرسپولیس به‌عنوان قهرمان لیگ دستکم باید یک میلیون دلار پاداش می‌گرفت اما همه این‌ها،رویاپردازی‌های ناتمام فوتبال ماست.
نظر شما