۲۲ فروردین ماه امسال، در پیامکی از شهروندان خواسته شده بود در صورت مشاهده یا مواجهه با موارد کودکآزاری و همسر آزاری در ایام قرنطینه ناشی از کرونا، برای دریافت خدمات اجتماعی-روانی بهصورت رایگان و شبانهروزی با شماره تلفن ۱۲۳ اورژانس اجتماعی سازمان بهزیستی کشور تماس بگیرند. حالا در ادامه این طرحها، پویش «با ما حرف بزن» یا مشاوره تلفنی ۱۴۸۰، طرحی از خدمات رایگان سازمان بهزیستی است که با تلفن تماس ۱۴۸۰ از ساعت ۸ صبح تا ۱۲ شب، در سراسر کشور پاسخگوی شهروندان است.
مدیرکل بهزیستی گیلان درباره این پویش گفته است: صدای مشاور سازمان بهزیستی با ارائه خدمات تخصصی مشاوره روانشناختی در کنار شماست. حسین نحوینژاد توضیح داده که در این خدمت، افرادی که مشکلی را در زمینههای خانوادگی، روانی، شغلی، تحصیلی و ... دارند با شماره تلفن ۱۴۸۰ تماس میگیرند و مشاوران و روانشناسان آموزش دیده با استفاده از فنون و مهارتهای مشاوره تلفنی بدون اینکه اصراری برای شناسایی فرد داشته باشند، به فرد خدمات مشاوره ارائه میدهند. این خدمت توسط دفتر مشاوره و خدمات روانشناختی انجام میشود.
نحوینژاد اضافه کرده: جهت کاهش استرس و اضطراب ناشی از خودبیمارانگاری، وسواس شستشو، بیان علائم افسردگی و... هموطنان از بیماری کرونا و کاهش خروج مردم از منزل، سامانه تلفنی ۱۴۸۰ سازمان بهزیستی همهروزه از ساعت ۸ تا ۲۴ بهصورت رایگان مشاوره روانشناسی میدهد.
پویشی برای بهبود روابط خانوادگی، فضای روانی و انسجام اجتماعی
همچنین معصومه ابتکار همزمان در حساب توییتر خود با انتشار تصویر این پیامک نوشت: در ادامه حمایت معاونت ریاست جمهوری در امور زنان و خانواده از خدمات اورژانس اجتماعی (۱۲۳) و خط مشاور ۱۴۸۰، امروز پیامک دوم برای کمک به روابط خانوادگی و بهبود فضای روانی و انسجام اجتماعی ارسال شد.
معاون رئیسجمهوری در امور زنان و خانواده درباره پیامکی که برای افراد فرستاده شده، گفت: در مسئله خشونت در خانواده، سازوکارهای خوبی در سازمان بهزیستی کشور وجود دارد و این سازوکارها به دلیل اثربخشی مورد حمایت معاونت امور زنان و خانواده است. معاون رئیسجمهور افزود: از سه زاویه باید این تأثیر مهم را دید. اول، فردی که گرفتار آسیب بوده و با اطلاع از وجود ۱۲۳ متوجه میشود پناهگاهی دارد. دوم، کسی که شاهد ماجراست و بهنوعی در جریان خشونت قرار میگیرد، به مسئولیت انسانی و شرعی خود در قبال حفاظت از جان انسانها، فکر و عمل میکند. سوم، خطاکاران متوجه میشوند ابزاری وجود دارد و امنیت آنها را در خشونتورزی به خطر میاندازد.
استقبال ۲۰۰۰ نفری از پویش «با ما حرف بزن»
این روش که هماکنون بهطور گستردهای مورد استقبال مردم قرارگرفته است، با بهکارگیری ظرفیتهای موجود در شبکههای اجتماعی و پیامرسانهای پرطرفدار بهمنظور بالا بردن آگاهی عمومی میتواند بیش از این اثرگذاری خود را نشان دهد. دیروز معاون پیشگیری بهزیستی گیلان گفت: با اجرای پویش «با ما حرف بزن» از روز گذشته تاکنون ۲۲۶۱ تماس موفق با شماره ۱۴۸۰ در این استان انجام گرفت. فرحناز نوبختراد گفته است: ۷۰ درصد این تماسها مربوط به مشکلات روانشناختی بوده و بقیه سؤالات متفرقه و مشکلات مددجویی را شامل میشود.
در ارتباط با این موضوع و میزان استقبال و اثرگذاری آن از شهروندانی که تاکنون از این سامانه استفاده کردهاند، پرسیدیم؛ «سیمین» ۴۰ ساله و شهروند تهرانی در این باره میگوید: «به دنبال فراگیر شدن بیماری کرونا، میزان ساعتی که در خانه میماندم، بیشتر شد. در نتیجه این وضعیت و پس از مدتی در حال و احوال خودم احساس ضعف کردم و کمکم متوجه شدم افسرده شدهام. دنبال مشاوره آنلاین میگشتم که به این شماره ۱۴۸۰ برخورد کردم. البته پیش از آن، یکی از دوستانم از خدمات مشاورهای بهزیستی برایم گفته بود، اما پس از مدتی خودم به این شماره زنگ زدم.»
او در پاسخ به این سؤال که برخورد و نحوه مشاوره مشاوران سازمان چگونه بود، توضیح میدهد: «اگر منصف باشم باید بگویم اول اینکه رایگان بود و از این جهت فشاری به مردم نمیآید و دوم اینکه برایم خیلی وقت گذاشتند. مهمتر از این، حتی بعدها هم پیگیر حالم بودند.»
پناهگاهی برای روزهای تنهایی
«حامد» ۳۴ ساله و شهروند تبریزی که از مشورت این مشاوران استفاده کرده به ایرناپلاس میگوید: «من از آنجا که تصمیم ندارم در این روزها بیرون بروم، برای غلبه بر این شرایط روحی نامناسب بهترین روش را استفاده از این پویش با ما حرف بزن میدانم. حداقل ما را راهنمایی میکنند که چگونه این اوقات بیکاری را به بهترین شکل سپری کنیم.
مینا ۲۸ ساله، دیگر شهروند تهرانی است که از این پویش استفاده کرده است. او میگوید: دیروز که این شماره تلفن برایم پیامک شد، ساعاتی بعد به آن زنگ زدم. مشاور این پویش در نهایت صبوری با من صحبت کرد و مشکلات و دغدغههایم را با او مطرح کردم. هر چند تجربه فضای حضوری را ندارد، اما بهعنوان پناهگاهی است که آدم احساس تنهایی نکند و احساس کند هر وقت بخواهد، کسی هست با او حرف بزند و راهنماییاش کند؛ بسیار باارزش است.
اما نقش سازمان بهزیستی در این بخش چگونه است؟ و چه کمکی میتواند بکند؟ این خدمات چه کمکی میتواند به شهروندان در مسائل روانی بکند؟ یا اینکه خود دولت متصدی این طرح شده، چقدر باعث افزایش ساماندهی سلامتی روان مردم در این زمینه شده و افزایش تابآوری اجتماعی را به دنبال داشته باشد؟
روحیه، عنصر کلیدی غلبه بر کرونا
ندا هوشیار، روانشناس بالینی در این باره به ایرناپلاس توضیح میدهد: حفظ روحیه و افزایش اعتمادبهنفس در غلبه به هر وضعیت نامناسب روحی و روانی بهویژه در این هنگامه بیماری کرونا مؤثر است. اگر شهروندان روحیه خود و امید به زندگیشان را از دست بدهند، آسیبهای بیشتری میبینند و این روند درمان را طولانیتر میکند. بنابراین طرحهایی مانند «با ما حرف بزن» بسیار میتواند مفید واقع شود. بهشرط اینکه در سراسر کشور تبلیغ شود و همه مردم از وجود چنین برنامهای اطلاع داشته باشد و دولت برای آن هزینه کند.
به گفته هوشیار، نهتنها تقویت روحیه شهروندان و افراد درگیر در این وضعیت روحی و روانی مهم، لازم و ضروری است، بلکه علاوه بر فرد مبتلا، اعضای خانواده هم نیاز به تقویت روحیه دارند و استفاده از مشاوره روان شناسان برایشان لازم است. چرا که خانوادهها از اصلیترین پایگاههای زندگی هر فردی است که ایجاد تزلزل در هر کدام از بخشهای آن ممکن است زندگی افراد را دچار مشکلات زیادی کند.
شهروندان به خودشان جرئت بدهند مسائل روانی را مطرح کنند
این روانشناس بالینی ادامه داد: این روزها که همه بهویژه حافظان سلامت برای کمک به همنوعان دست به کار شدهاند، بر ما هم بهعنوان کسانی که سالهاست در این حوزه کار میکنیم، واجب است در جایگاه خود نقش ایفا کنیم و حتی اگر شده شماره تلفن شخصی اعلام کنیم و پاسخگوی سؤالهای کسانی باشیم که نیازمند مشورت و راهنمایی در این زمینه هستند.
هوشیار در ادامه تأکید میکند: برای ترغیب شهروندان به استفاده از این طرح و خدمات مشاوره غیرحضوری و تلفنی باید تبلیغات لازم و شناسایی آن به همه هموطنان در سراسر کشور صورت بگیرد.
وی در ادامه به برخی از راهکارهای روانشناختی مدیریت استرس و اضطراب اشاره میکند و میگوید: نکته اول که مهم است، آگاهی از حقیقت وضع موجود است. هر قدر میزان اضطراب و استرس شهروندان و افراد مبتلا به بیمارهای روحی و روانی بالاتر رود، سطح دفاعی و ایمنی بدنشان پایینتر میآید؛ بنابراین برای بالا بردن سطح دفاعی بدن نباید به اضطرابشان اجازه گسترش دهند. باید شهروندان به خودشان جرئت بدهند که این مسائل روانی را مطرح کنند.
هوشیار ادامه میدهد: مبتلایان باید باور داشته باشند با قدرت درونی توان مبارزه و مقابله با این بیماری را دارند و بههیچوجه تسلیم شرایط روانی نشوند. این واگویه و نهیبها را مرتب با خود تکرار کنند و اجازه ندهند روحیه مقاومت و مبارزهشان تضعیف شود.
مشاوران به حرفها و نگرانیهای مبتلایان گوش کنند
این روانشناس به اهمیت نقش مراقبان و مشاوران هم اشاره میکند و میگوید: به مراقبان و اعضای خانواده توصیه میکنم اجازه ندهند نگرانیها و اضطرابهای آنان به فرد مبتلا منتقل شود و در عوض، با خوشرویی و مهربانی و آرامش، روحیه مبارزه و مقاومت و بهبود یافتن را به فرد مبتلا منتقل کنند. به گفته این روانشناس، گوش دادن به حرفها و نگرانیهای مبتلایان و انرژی مثبت دادن به آنها از سوی مشاوران و مراقبان بسیار اهمیت دارد.
نظر شما