در ایران با توجه به تحریم‌های اقتصادی آمریکا، مبارزه با این بحران جهانی با مشکلات متعددی روبه‌رو شده است؛ گرچه ایران توانسته علی‌رغم محدودیت‌های اقتصادی و دارویی، در راستای کنترل بحران حرکت کند و نظام سلامت کشور با ایثار و ازخودگذشتگی در خط مقدم مقابله با آن است؛ اما تأثیر تحریم‌ها در کاهش توان مالی دولت ایران و محدودیت در حمایت‌های دولتی بر همگان آشکار است.
این روزها که برخی کشورهای جهان، بسته‌های حمایتی ارائه می‌کنند، دولت ایران با توجه به محدودیت مالی ناشی از تحریم‌های اقتصادی توان حمایت کافی از گروه‌های اجتماعی و اقتصادی جامعه را ندارد و این امر نباید باعث دلسردی مردم شود و از آثار تحریم‌ها بر زندگی روزمره خود غافل شوند.
گرچه در بروز بحران‌های اجتماعی - اقتصادی تنها یک عامل نمی‌تواند همه مشکلات را پاسخ دهد، اما تأثیر تحریم‌ها بر اقتصاد و جامعه ایران عامل اصلی بی‌ثباتی اقتصاد ایران در چند سال گذشته است. این امر در پی شیوع کرونا بیشتر ملموس است و ادامه این بحران با وجود تحریم‌های ظالمانه آمریکا شرایط را برای اقتصاد ایران سخت‌تر خواهد کرد.
فارغ از جنبه‌های اقتصادی و سیاسی تحریم آمریکا، بُعد انسانی آن بیشتر باید مورد توجه قرار گیرد. تحریم دارویی ایران از مهم‌ترین رفتارهای غیرانسانی دولت آمریکا علیه مردم ایران است که حتی امروزه با وجود درگیری همه دنیا با بحران کرونا، آمریکا تصمیمی بر تسهیل مبادلات دارویی ایران با کشورهای دیگر اتخاذ نکرده است. دولت آمریکا در ظاهر سعی دارد تحریم دارویی ایران را انکار کند، اما جامعه مدنی آمریکا و برخی از سیاسیون و تحلیلگران مانند ریچارد نفیو که از طراحان تحریم‌ها علیه ایران در دولت اوباما بوده، آشکارا اذعان می‌کند گرچه دارو تحریم نیست، اما شرایط خرید و مبادله آن به ایران عملاً تحریم است و امکان ارسال دارو به ایران فراهم نیست.
با توجه به اعمال فشارهای اقتصادی و سیاسی که در زمان شیوع بحران کرونا همچنان ادامه‌دار هست، باید اذعان داشت که مردم ایران تنها نجات‌دهنده خود هستند و دولت وسیله و نهادی است که می‌تواند آنها را در مقابل این بحران در امان نگه دارد. حمایت از نظام سلامت ایران و پیروی از توصیه‌ها و قواعد ضروری مقابله با شیوع بیماری، بی‌شک باعث تقویت نهاد دولت و افزایش مشروعیت آن می‌شود. لازم به ذکر است افزایش اعتماد اجتماعی مردم به دولت یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار است که می‌تواند باعث استحکام نظم اجتماعی در مقابله با شیوع بیماری کرونا شود و شیوع آن تا حد زیادی قابل‌کنترل کند.
همچنین، مردم ایران و جامعه مدنی کشور نقش مهمی در همبستگی اجتماعی و درک مشترک از شرایط فعلی دارد. شناخت و درک مشترک مردم از تأثیر اقتصادی تحریم‌ها در جامعه و آگاهی از امکان افزایش شیوع کرونا در صورت عدم افزایش اعتماد اجتماعی به دولت و توصیه‌های آن می‌تواند باعث همدلی بیشتر در همه گروه‌های اجتماعی باشد. در این میان، جدای از اینکه دولت باید متعهدانه تسهیل گر همکاری و همدلی مردم با این نهاد باشد، همچنین افزایش حمایت‌های اقتصادی و اجتماعی دولت از گروه‌های اقتصادی به‌خصوص دهک‌های پایین اقتصادی تأثیر مهمی بر توانمندی جامعه در مواجه با شیوع کرونا خواهد داشت. در آخر، گروه‌های اجتماعی که می‌توانند به افزایش آگاهی جامعه کمک کنند، جامعه مدنی، فعالان رسانه‌ای و دانشجویان داخل و خارج از کشور هستند. وظیفه این گروه‌ها در تبیین و آگاهی‌رسانی از تأثیرات مخرب تحریم‌ها بر اقتصاد کشور و اهمیت افزایش همبستگی و اعتماد اجتماعی در مقابله با بحران کرونا امری ضروری و مهم است. امید است تقویت رابطه متقابل مردم و دولت در سایه تحریم‌های ظالمانه و بروز بحران شیوع بیماری کرونا، باعث کنترل این بحران جهانی در ایران شود.
نظر شما