سیامک کاکایی، کارشناس مسائل ترکیه درباره تنش‌های اخیر بین روسیه و ترکیه در منطقه ادلب سوریه به ایرناپلاس می‌گوید: روسیه در سال‌های اخیر و بعد از حادثه سه سال پیش، یک دوره بازگشت و همکاری‌های سطح بالا با ترکیه داشت و این تعاملات را در زمینه‌های اقتصادی، تجاری و حتی نظامی پیش برد. حتی خط گاز استریم ترک از دریای سیاه از ترکیه به روسیه و قراردادهای مهم و بحث‌برانگیز خرید سامانه اس۴۰۰ روسیه توسط ترکیه که موجب ناخشنودی و مخالفت صریح آمریکا و بعضی از اعضای ناتو شد، از جمله تعاملات مهم بین این دو کشور بود.
کاکایی در پاسخ به این پرسش که آیا دوره گذار پرتنشی بین روابط بین این دو کشور برقرار است یا اینکه شرایط به‌گونه‌ای است که بر همکاری‌های این دو کشور تأثیرگذار نخواهد بود، توضیح داد: روسیه از اقدام و عملیات سوریه برای آزادسازی ادلب حمایت می‌کند و عملیات‌های روسی که چندین نظامی ترکیه‌ای را کشته است، سطح بحران را بالا برده و به یک تنش مهم منجر شده است. همین موضوع سبب شده خیلی‌ها از یک کشمکش بین روسیه و ترکیه بگویند. اما این موضوع دو تحلیل را دربرمی‌گیرد؛ ترکیه نسبت به استراتژی روسیه در مورد ادلب ناراضی است و این در راستای عملیات آزادسازی ادلب و منجر به چالش کشیدن ادلب خواهد شد که یک چالش جدی را برای ترکیه به‌وجود خواهد آورد. دوم اینکه باوجود این شرایط و اینکه ترکیه سخت نگران شرایط پیش روست، به نظر نمی‌رسد آستانه تنش بین روسیه و ترکیه به یک نقطه جوش بالا برسد به طوری‌که روابط دو طرف را مانند چند سال قبل، تحت‌الشعاع قرار دهد. شاید همین مسئله سبب شود در روزهای آتی دیداری بین اردوغان و پوتین برگزار شود. بنابراین به نظر می‌رسد روسیه متمایل به تغییر و تعدیل اقدامات ترکیه در مورد ادلب شود. اما باید گفت چشم‌انداز تحولات سوریه برای روسیه بسیار مهم است، زیرا روسیه در تلاش است در صحنه سوریه باقی بماند و در این وضعیت نمی‌خواهد اهرم بازی اساسی‌اش را در این منطقه، از دست بدهد.
این کارشناس مسائل ترکیه درباره اینکه اتحادیه اروپا نسبت به این تنش‌ها و اقدامات ترکیه چه واکنشی نشان خواهد داد، تصریح می‌کند: ترکیه دو اقدام انجام داده؛ اول به اینکه ناتو فشار آورده واکنش نشان داد و حتی از آنها درخواست کمک کرده است. دوم اینکه درصدد است تا اتحادیه اروپا با هجوم آوارگان روبه‌رو شود. همین روزهاست که شمار آوارگان زیادی به سمت اروپا به حرکت دربیایند. این موضوع برای اروپا یک چالش مهم امنیتی است و شاید حمایت ضمنی اروپایی‌ها از ترکیه، به این مهم برگردد.
ناتو وارد کارزار اقدام نظامی نمی‌شود
سیامک کاکایی درباره احتمال ورود ناتو به درگیری ترکیه با روسیه و سوریه توضیح می‌دهد: باوجود اینکه ترکیه نوعی جنگ روانی به راه انداخته، اما به‌نظر نمی‌رسد ناتو وارد کارزار نظامی شود، زیرا شیوه عملیات نظامی در ادلب و اقدامات نظامی ترکیه با ماده ۵ ناتو همخوان نیست. یعنی اینکه ترکیه مورد هدف قرار نگرفته، بلکه در یک کشور خارجی اقدام نظامی کرده و این با مسائل ناتو همخوانی ندارد. با این حال، اقدامات آمریکایی‌ها در قبال ترکیه قابل تأمل است. این وضعیت چارچوبی را تبیین کرده که آمریکایی‌ها در جبهه مخالف، این پازل را می‌چینند.
ایران؛ مدافع حاکمیت ملی سوریه
وی درباره موضع ایران در قبال این تنش‌ها خاطرنشان می‌کند: ایران یکی از طرف‌های بازی سوریه بوده و در نشست‌های سه‌گانه حضور داشته است. در هفته‌های اخیر ایران هم از راه‌هایی که به حل بحران ختم می‌شود، حمایت کرده و هم از حاکمیت ملی سوریه. ایران همچنین درخواست نشست سه‌جانبه داده که به معنی این است که خواستار توافق دیپلماتیک است، هرچند ایران قطعاً از حاکمیت ملی سوریه حمایت می‌کند.
این کارشناس مسائل ترکیه همچنین معتقد است: اگر این عملیات‌ها ادامه پیدا کند، از آنجا که اراده روسیه نشان می‌دهد، ترکیه با مشکل مواجه خواهد شد. ترکیه در صحنه داخلی هم با واکنش‌هایی روبه‌روست. درواقع حاکمیت ترکیه درباره اقداماتش در ادلب با پرسش‌هایی اساسی مواجه می‌شود، ضمن اینکه اگر اقدامات قبلی ترکیه در شمال روسیه و چالش‌های داخلی ترک‌ها را بررسی کنیم، می‌بینیم نوع فعالیت ترکیه در ادلب متفاوت بوده است. هرچند اردوغان اعلام کرده قصد ندارد از آنجا خارج شود، باید انتظار این اتفاق را هم داشته باشیم.
نظر شما