«هفته بدون اینترنت» با کسب و کارها چه کرد؟

این روزها فروش اینترنتی به یکی از روش‌های مهم فروش تبدیل شده و بسیاری از کسب‌وکارها از آن استفاده می‌کنند. سایر کسب‌وکارهایی که برای ادامه فعالیتشان به اینترنت نیاز دارند، انواع استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های خلاق هستند که با نوآوری، توانسته‌اند خدمات و محصولات متفاوتی ارائه دهند. برخی شرکت‌ها هم از اساس بر پایه اینترنت و شبکه‌های اجتماعی کار می‌کنند و قطعی اینترنت و فیلتر شبکه‌های اجتماعی برایشان به معنای توقف فعالیت است.

ایرناپلاس در گفت‌وگو با فعالان کسب‌وکارهای مختلف، دغدغه‌های آنها درباره عدم دسترسی به یکی از نیازهای اساسی عصر حاضر، یعنی اینترنت را روایت می‌کند.

تنها راهمان، تماس مستقیم با خارج بود

در روزهای قطعی اینترنت بین‌المللی، نه مشتریان به کسب‌وکارها دسترسی داشتند و نه کسب‌وکارها می‌توانستند با مشتریان ارتباط برقرار کنند. وقتی وارد دومین روز قطعی اینترنت شدیم بسیاری از مشاغل با ارسال پیام کوتاه، آدرس وب‌سایت خود را به مشتریان سابق خود فرستادند تا این ارتباط را حفظ کنند. انتشارات جنگل هم یکی از آنها بود.

این انتشارات که بیشتر با کتاب‌های زبان و بعد از آن، حقوقی شناخته می‌شود، با ارسال پیام‌کوتاه تلاش کرد با مشتریان خود ارتباط بگیرد. فضلی، کارشناس روابط عمومی این انتشارات به خبرنگار ایرناپلاس گفت: فروش اینترنتی ما در روزهای قطعی اینترنت، افت قابل توجهی داشت که با ارسال پیام‌کوتاه، تا حدودی جبران شد.

مسئله دیگر این انتشارات، ارتباط با مشتریان خارجی بود که در این روزها هیچ راه ارتباطی به‌جز تماس مستقیم با آنها وجود نداشت و موجب شد هزینه ارتباطی برای هر دو طرف افزایش پیدا کند. فضلی در این رابطه گفت: راه ارتباطی ما هم برای برقراری تماس و هم دریافت و ارسال فایل‌ها در این روزها قطع شده بود. ما حتی در روزهای اوج گرانی کاغذ هم به‌ کارمان ادامه دادیم، اما حالا بسته شدن راه‌های ارتباطی برایمان مشکل‌ساز شده است. اکنون باید امیدوار باشیم قیمت بنزین، کسب‌وکارمان را تحت تأثیر قرار ندهد. 

خوش‌شانس بودیم!

بسیاری از کسب‌وکارهای اینترنتی، شیوه‌های نوینی برای ارائه خدمات و کالاهای سنتی ارائه می‌دهند. آذاردو یکی از آنهاست که به‌صورت یک فروشگاه اینترنتی و با تمرکز بر کیف، کفش و پوشاک فعالیت می‌کند و تمایزش با دیگر فعالان حوزه این است که با ایجاد فروشگاه سیار، مدل‌های مختلف را برای مشتریان ارسال می‌کند تا پس از مشاهده فیزیکی کالاهایی که انتخاب کرده‌اند، خرید کنند و تردیدی در خرید اینترنتی نداشته باشند.

خواجه‌دهی مدیر این فروشگاه درباره قطعی یک هفته‌ای اینترنت گفت: سرور وب‌سایت ما در ایران است و از این نظر، ضربه چندانی ندیدیم و خوش‌شانس بودیم که در این برهه زمانی نیاز به برقراری ارتباط با خارج از کشور نداشتیم، اما فضای تبلیغاتی را از دست دادیم. تبلیغات ما بر پایه شبکه‌های اجتماعی است و فقط توانستیم برای مشتریانی که سابقه خرید از ما دارند یا در اپلیکیشن ما عضو هستند، پیام کوتاه ارسال کنیم.

وی ادامه داد: ترافیک ورودی ما بیشتر از شبکه‌های اجتماعی بوده و با قطعی اینترنت، بازدیدها و به‌دنبال آن، فروشمان کاهش پیدا کرد و از اینکه نتوانستیم پذیرای مشتریان جدید باشیم، متضرر شدیم. با توجه به گرانی بنزین، هنوز تصمیمی درباره فروشگاه سیار نگرفتیم، اما با راننده‌های خود جلسه‌ای خواهیم گذاشت تا درباره افزایش هزینه‌ها تصمیم‌گیری کنیم.

اگر اینترنت وصل نمی‌شد، بیلبوردی می‌شدیم!

شرکت بوکینگ‌ویلا یکی از شرکت‌های خلاق در زمینه رزرو مراکز اقامتی نیز در یک هفته گذشته با مسائل مشابهی مواجه بوده است. بوکینگ‌ویلا این امکان را فراهم می‌کند که مالکان انواع مراکز اقامتی، مشخصات و نرخ‌ مورد نظر خود را اعلام کنند و مسافران، از بین گزینه‌های موجود، بهترین گزینه متناسب با شرایط خود را انتخاب کنند.

 رضایی، کارشناس روابط عمومی این پلت‌فروم گفت: بیشتر ترافیک ورودی ما از طریق جست‌وجو در گوگل و شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام است. در مدتی که اینترنت قطع بود، ترافیک ورودی تا حد قابل توجهی کاهش یافت و بعد از ارسال پیامک به مشتریان قبلی، تا حدودی جبران شد.

وی درباره ضرر و زیان یک هفته‌ای که گذشت، گفت: به‌دلیل ناآرامی‌های هفته گذشته، بسیاری از افراد، سفر خود را لغو کردند و شرکت ناچار به پرداخت خسارت لغو رزرو به میزبانان شد. این زیان تا جایی بود که ما مجبوریم حقوق‌های این ماه را با تأخیر به کارمندانمان پرداخت کنیم. از طرف دیگر، مشتریان خارجی را که قبل از این به دلیل محدودیت در پرداخت اینترنتی، از طریق ایمیل با ما در ارتباط بودند، از دست دادیم. سرویس‌ها و ابزارهای تبلیغات اینترنتی‌مان عملاً از دسترس خارج شد و اگر قرار بود اوضاع به همین صورت جلو برود، ناچار می‌شدیم سراغ تبلیغات محیطی مانند بیلبوردهای خیابانی برویم که هزینه بالا و بازدهی پایینی دارند.

شبکه‌های اجتماعی داخلی کمک نکردند

کسب‌وکارها برای بازاریابی و تبلیغات هدفمند، نیازمند استفاده از شبکه‌های مجازی هستند و از طرف دیگر لازم است که رفتار مشتریان، اعضای کانال یا دنبال‌کننده‌های خود را رصد کنند و بر اساس آن، درباره تبلیغات، زمان‌های مناسب برای حراج و مسائلی مانند این تصمیم‌گیری کنند.

نوین‌هاب، پلت‌فرم جامع مدیریت شبکه‌های اجتماعی در ایران است که به‌وسیله آن می‌توان به‌سادگی و در کمترین زمان ممکن، شبکه‌های اجتماعی از جمله اینستاگرام، تلگرام، فیسبوک، گوگل پلاس، توییتر، پیام‌رسان بله، آپارات، یوتیوب، لینکدین، تامبلر و پینترست را مدیریت کرد. از آنجایی که نوین‌هاب، خود کسب‌وکاری است که بر پایه شبکه‌های اجتماعی فعالیت می‌کند و از طرف دیگر، به کاربران این شبکه‌ها، خدمات ارائه می‌دهد، روایت متفاوتی از قطعی اینترنت در هفته‌ای که گذشت، دارد.

بهرامی از بنیان‌گذاران این مجموعه در این باره گفت: کسب‌وکار ما کاملاً به شبکه‌های اجتماعی وابسته است و ما به کسب‌وکارها و افراد زیادی خدمات ارائه می‌دهیم. در مدت قطعی اینترنت، فعالیت این دو گروه، بسیار ناچیز بود و تقریباً به‌صفر رسیده بود. تیم‌ها و افرادی هستند که شغلشان تولید محتوا برای شبکه‌های اجتماعی است. این گروه‌ها هم در این مدت متضرر شدند و هیچ درآمدی نداشتند و فعالیتشان کاملاً متوقف شده بود. کسب‌وکار خودمان هم به‌شدت متأثر شد و البته با وصل شدن اینترنت ADSL و بازگشت کاربران به فضای مجازی، وضعیت ما هم به آهستگی رو به بهبود است، اما در بازه زمانی قطعی اینترنت، چندین میلیون ضرر کردیم.

وی ادامه داد: ما خدماتی را هم به برخی شبکه‌های اجتماعی ایرانی ارائه می‌دهیم، اما این شبکه‌ها آمادگی لازم را برای فعالیت در شرایطی مشابه هفته قبل ندارند. به‌عنوان مثال، یکی از پیام‌رسان‌های داخلی به‌جای اینکه تلاش کند کاربران بیشتری جذب کند، برخی از قابلیت‌های خود را متوقف کرد. شبکه‌های اجتماعی داخلی برای ارائه خدمت به کسب‌وکارها، بهینه نشده‌اند و اگر بخش فنی خود را تقویت کنند می‌توانند در زمان‌های قطعی اینترنت، که البته امیدوارم دیگر تکرار نشود، مانع ضرر و زیان کسب‌وکارها شوند.

ماینرها متوقف شدند

فعالیت‌ ماینرها هم در بازه قطعی اینترنت عملاً متوقف شد. استخراج رمزارز که پیش از این هم در پیچ و خم قانون‌گذاری و تنظیم مقررات بارها دچار اختلال شده بود، این بار از قطعی اینترنت آسیب دید. ماینرها که هنوز هم با مراجع مختلفی درباره قانونی بودن یا نبودن فعالیت خود، دست به گریبان هستند، بعد از شوک نرخ‌گذاری برق، حالا با قطعی اینترنت به کما رفتند.

یکی از فعالان حوزه ماینینگ و استخراج رمزارزها درباره فعالیت یک هفته اخیر ماینرها گفت: ما دو نهاده اصلی در این صنعت داریم که در غیاب هر کدام از اینها، این صنعت با چالش وجودی مواجه خواهد شد. برق و اینترنت، دو نهاده اساسی صنعت ماینینگ هستند. وقتی دسترسی به شبکه خارجی قطع می‌شود، ماینینگ هم متوقف می‌شود.

وی در ادامه گفت: حتی قطع شدن یک ساعته شبکه، ریزش بسیار زیادی را در پی دارد و زمانی که اینترنت قطع می‌شود، برای تمام کاربرانی که در شبکه بودند، جایگزین‌هایی پیدا می‌شود و در نتیجه، ضرر هنگفتی را به کسب‌وکارهای این حوزه وارد می‌کند. ماینینگ فرصتی برای اشتغال‌زایی، صادرات و ارزآوری و سرمایه‌گذاری در زیرساخت شبکه برق است، اما سیاست‌گذار در همان مراحل ابتدایی و نیازهای اولیه این صنعت هم سنگ‌اندازی می‌کند.

بیمارانی که سرگردان شدند

دریافت نوبت از مراکز درمانی نیز یکی دیگر از فعالیت‌هایی است که این روزها به وسیله اینترنت آسان‌تر از قبل شده و بیماران می‌توانند با آگاهی بیشتر، پزشک معالج یا بیمارستان و مرکز درمانی خود را انتخاب کنند. پذیرش ۲۴ یک پلت‌فرم در حوزه سلامت کشور است. از این رو، اهمیت دارد که بیماران حتی در مواقع بحران، بتوانند خدمات درمانی خود را دریافت کنند.

قانع، مدیر توسعه پذیرش ۲۴ درباره قطعی اینترنت در هفته‌ای که گذشت گفت: راه‌های شناسایی و پیدا کردن درگاه‌های نوبت‌دهی مراکز درمانی، برای بیماران، متفاوت است. ما اطلاع‌‎رسانی را به‌صورت آفلاین در مراکز درمانی انجام دادیم و کاربران، درگاه‌های ما، یعنی وب‌سایت و اپلیکیشن را می‌شناسند. حدود نیمی از کاربران در قطعی اینترنت و دسترسی نداشتن به گوگل، توانستند به درگاه‌های ما دسترسی داشته باشند. با این حال، ما با افت ترافیک ورودی مواجه بودیم.

وی ادامه داد: از نظر ما این میزان ورودی کاهش یافته، در واقع همان بیماران سرگردانی هستند که در زمان قطعی دسترسی به گوگل، در دریافت نوبت دچار مشکل شدند. عمده ترافیک ورودی ما از گوگل و شبکه‌های اجتماعی است، اما از آنجایی که بخش قابل توجهی از کاربران ما، کاربران وفادار هستند و از اپلیکیشن استفاده می‌کنند، در زمان قطعی اینترنت هم امکان استفاده از خدمات را داشتند. با این حال، بیماران جدید، دسترسی نداشتند و ما بخش عمده‌ای از بازدیدهای وب‌سایت را که از طریق گوگل بود، در این مدت به‌طور کامل از دست دادیم. در این مدت از طرف پزشکان و مراکز درمانی نیز این دغدغه وجود داشت که آیا کاربران امکان استفاده از خدمات ما را دارند یا خیر.