در هفته‌ای که روزهای تعطیلش زیاد بود، برای یکی از ناشران قدیمی اتفاق تلخی افتاد. آتش‌سوزی در انبار انتشارات تیمورزاده، سه‌شنبه هفتم آبان‌ماه از حدود ساعت پنج صبح شروع شد و تقریباً ۱۲ ساعت ادامه داشت، تا کاملاً خاموش شود.
رخ دادن این حادثه در روز تعطیل، عاملی بود بر افزایش خسارت، تا جایی که به گفته فرهاد تیمورزاده، مدیر این انتشارات، با سوختن حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار جلد کتاب، خسارت ۲۴ میلیارد تومانی بر این نشر وارد شده است.
تیمورزاده عموماً کتاب‌های حوزه پزشکی را منتشر می‌کند و یکی از ویژگی‌های کتب پزشکی این است که اگر در طول چند سال فروخته نشوند، باید تجدید ویرایش و اطلاعاتش به‌روز شود. وقوع چنین حادثه‌ای برای انتشاراتی که کتاب‌های پزشکی منتشر می‌کند و انباری پر از کتاب داشت، ممکن است این شبهه را در اذهان شکل دهد که ناشر با این حادثه سعی در ارزش بخشیدن به کتاب‌هایی دارد که در حقیقت ارزش خود را از دست داده‌اند.
بر اساس گفته‌های تیمورزاده به خبرنگار ایرناپلاس، فقط ۱۰ درصد بهای کامل کتاب‌ها و محصولات علمی، آموزشی مانند پوسترها که در این انبار نگهداری می‌شد، بیمه بودند. او گفته است: متأسفانه به مسئله بیمه به اندازه کافی دقت نداشتیم. بیمه این انبار در حد سه میلیارد تومان بود که با در نظر گرفتن ۲۰ درصد فرانشیز، دو میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان از آن باقی می‌ماند.
تیمورزاده به همکاران خود که در کار نشر هستند، توصیه کرد به‌صورت پیوسته حجم تولیدهای خود را رصد کنند تا وقتی افزایش پیدا کرد، از بیمه الحاقیه بخواهند. او گفت: ناشران باید علاوه بر رعایت مسائل ایمنی در انبارهای خود، بر اساس بهای پشت جلد کتاب‌هایشان، انبارهایشان را بیمه کنند.
ناشران با آتش‌سوزی‌های متعدد مواجه هستند
این انتشارات چند ماه پیش، هشت خاور کتاب برای خمیرسازی فرستاده است. نگهداری کتاب‌های قدیمی از مسائلی است که برای ناشران هزینه دارد و نگهداری این حجم از کتاب در انبار این انتشارات شبهه ایجاد می‌کند. با این وجود او گفت: اگر به گزارش‌ها توجه کنید، می‌بینید کتاب‌هایی که تاریخ آنها گذشته است برای خمیرسازی فرستاده می‌شود. اما اینکه شمارگان زیادی از کتاب‌ها در انبار باقی‌مانده که فروش نرفته است، اشتباه ناشر در تعیین تیراژ است.
به گفته این مدیر انتشارات، ناشران با آتش‌سوزی‌های متعدد پنهان مواجه هستند. افرادی که سرمایه‌های ناشران را نابود می‌کنند، مصرف‌کنندگانی که با تکثیرهای غیرقانونی از کتاب‌ها یا انتشار pdf کتاب‌ها ناشران را دچار آتش‌سوزی می‌کنند، آتش‌سوزی یعنی انهدام کتاب.
کتاب‌هایی که در انبار تیمورزاده سوختند، کتاب‌هایی بودند که از سال ۲۰۱۰ تا دو هفته پیش به چاپ رسیده بودند. این ناشر با بیان اینکه ۲۸۰ عنوان از کتاب‌های این انبار کتاب‌های حوزه کودک و نوجوان بودند، بر عمدی نبودن این آتش‌سوزی تأکید کرد.
آتش‌نشانی در کمتر از پنج دقیقه رسید
مدیر انتشارات تیمورزاده نقدی هم بر عملکرد آتش‌نشانی در خاموش کردن انبار کتاب‌هایش داشت، چرا که به گفته او هیچ‌چیز در این انبار سالم باقی نمانده است و حتی ساختمان سوله که استیجاری بود، آسیب زیادی دیده است.
این در حالی است که داوود مهدی‌زاده، مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری قرچک به خبرنگار ایرناپلاس گفت: ساعت ۵:۲۰ دقیقه صبح هفتم آبان‌ماه به ما اطلاع دادند که آتش‌سوزی اتفاق افتاده است، نیروهای آتش‌نشانی در کمتر از پنج دقیقه، خود را به محل حادثه رساندند.
به گفته مهدی‌زاده، آتش‌نشانی قرچک با چند شهر اطراف در تماس است و فقط برای اطمینان از وجود ذخیره آب کافی از آنها درخواست تانکر آب کرده است. او ادامه داد: نیروهای آتش‌نشانی نهایت تلاش خود را برای خاموش کردن آتش انجام دادند. زمانی که نیروها به محل رسیدند شعله‌های آتش از هر سمت سوله بیرون زده بود و به دلیل اینکه کاغذ از قابلیت اشتعال‌زایی بالایی برخوردار است، نمی‌توانستیم زودتر آتش را خاموش کنیم.
فیلم دوربین‌ها میان شعله‌های آتش از بین رفت
مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری قرچک با بیان این نکته که انبار فاقد هرگونه نگهبان بوده و همچنین نکات ایمنی در آن رعایت نشده بود، گفت: باید برای نگهداری از انبارها با سازمان آتش‌نشانی ارتباط برقرار شود تا درباره چگونگی ایمن‌سازی محیط به آنها مشورت دهیم، اما درباره انبار تیمورزاده هیچ نظری از ما پرسیده نشده بود. این در حالی است که انبارهایی در منطقه هستند که با همکاری سازمان آتش‌نشانی از امنیت بالاتری برخوردارند. ما حتی اطلاع نداشتیم که چنین انباری در این منطقه وجود دارد.
نکته مهم دیگر دوربین‌های این انبار است که به گفته تیمورزاده به اینترنت وصل نبودند و سامانه ذخیره اطلاعات آنها در میان شعله‌ها از بین رفته است. به همین دلیل است که به گفته مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی قرچک، از بازمانده این حادثه نمی‌توان علت شروع آتش را حدس زد. باید توجه داشت تجهیز این سوله به سیستم اطفای حریق هزینه‌ای چندین برابر کمتر از چنین حادثه‌ای برای یک ناشر به همراه خواهد داشت. به همین دلیل همواره تأکید آتش‌نشانی بر پیشگیری است.
لزوم هماهنگی انباردارها با سازمان آتش‌نشانی
این سؤال که آیا انبارهای کتاب باید دارای شرایط خاصی برای نگهداری از کتاب باشند، مسئله دیگری است که درباره آن از تیمورزاده سؤال شد، او پاسخ داد: کارشناسان بیمه وقتی می‌خواهند یک انبار را بیمه کنند، همه مسائل آن را بررسی می‌کنند که آیا قطع‌کن برق در ساختمان وجود دارد یا نه. این سوله ۱۰ سال پیش به محض ساخت به ما اجاره داده شد. سیستم برق‌کشی آن، استاندارد بود. کارشناسان بیمه آن را هر ساله بازدید می‌کنند و فقط در گزارش‌های خود می‌نویسند که باید این تعداد کپسول برای این انبار تهیه شود که ما پنج یا ۶ کپسول در این انبار داشتیم.
این در حالی است که به گفته مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی قرچک، هماهنگی برای امنیت ساختمان، باید با آتش‌نشانی آن بخش انجام شود؛ سازوکاری که از طرف انتشارات تیمورزاده انجام نشده بود.
تیمورزاده در همین روزها برای آینده این نشر برنامه‌ریزی کرده و حتی چهار جلد کتاب را برای انتشار به چاپخانه فرستاده است.
گزارش از آیدین پورخامنه
نظر شما