از اقتصادخوانده‌های بیکار تا رؤسای جمهور و مشاوران گوگل و آمازون

تصورتان از رشته اقتصاد چیست؟ شاید انتظار دارید فارغ التحصیلان این رشته کارمند بانک باشند. شاید هم بدبین هستید و اقتصاددان‌ها را در گرانی و بیکاری مقصر می‌دانید. شاید هم خودتان فارغ‌التحصیل این رشته و جویای کار مرتبط هستید که البته این روزها کمیاب شده است. این در حالی است که اقتصادخوانده‌ها در سایر کشورها وضعیت بسیار متفاوتی دارند.

**20 درصد از رهبران جهان

حدود 20 درصد از رهبران جهان یعنی 41 نفر از رؤسای جمهوری یا نخست‌وزیرها، فارغ‎التحصیل رشته اقتصاد و علوم سیاسی هستند. شاید رسیدن به چنین موقعیتی خیلی بلندپروازانه به نظر برسد، پس ریاست‌جمهوری و نخست‌وزیری را فراموش می‌کنیم و سراغ شرکت‌های فناورانه می‌رویم.

شاید اگر آدام اسمیت یا کینز زنده بودند، تئوری‌هایشان را در شرکت‌های جدیدی که از فناوری برای خلق ارزش کمک می‌گیرند، دنبال می‌کردند. مجله کسب‌وکار هاروارد از علاقه رو به رشد این شرکت‌ها به اقتصاددانان و اقتصادخوانده‌ها در سال‌های اخیر نوشته و از تمایل شرکت‌های فناورانه برای استخدام فارغ‌التحصیلان این رشته می‌گوید.

**شرکت‌های فناورانه، اقتصاددان استخدام می‌‎کنند

بیشتر از 150 فارغ‌التحصیل‌ مقطع دکتری رشته اقتصاد، در مجموعه آمازون مشغول به کار هستند که طیف وسیعی را تشکیل می‌دهند؛ از اعضای سابق هیئت علمی دانشکده‌های معتبر اقتصاد گرفته تا فارغ‌التحصیلان تازه نفس.

تیم اقتصادی آمازون بر مسائل خاص کسب‌وکار این مجموعه و نیز سایر پروژه‌هایی که به‌صورت موضوعی تعریف می‌شوند، کار می‌کند. فعالیت آن‌ها از تحلیل نظرات کاربران شروع می‌شود و تا برآورد تقاضای کالاهای موجود در سایت گسترش می‌یابد.

البته آمازون تنها شرکتی نیست که از حضور تیم اقتصادی سود می‌برد. گوگل، مایکروسافت، فیسبوک و Airbnb که در زمینه رزرو اقامتگاه و هتل فعالیت می‌کند و اوبر که یک مجموعه تاکسی اینترنتی است هم تعداد زیادی از دکترهای اقتصاد را به استخدام خود درآورده‌اند. ده‌ها شرکت فناورانه دیگر هم اقتصادخوانده‌ها را، البته در تعدادی کمتر، در مجموعه خود دارند.

**ابزارهای اقتصاددانان در خدمت کسب‌وکارهای جدید

مسیرهای شغلی زیادی وجود دارد که به تربیت اقتصاددانان مسلط به حوزه فناوری ختم می‌شود؛ افرادی که در هر دو بُعد دانشگاهی و کاربردی، تخصص و مهارت دارند و به ابزارهای مورد نیاز شرکت‌های فناورانه، مجهز هستند. در واقع دو ابزار تحلیلی در اختیار فارغ‌التحصیلان این رشته است که البته، قبل از رشد شرکت‌های فناورانه هم وجود داشته، اما امروزه کاملاً مورد نیاز این قبیل کسب‌وکارهاست.

مورد اول این‌ است که فارغ‌التحصیلان اقتصاد می‌توانند روابط علّی بین پدیده‌ها را شناسایی و تحلیل کنند. فهم روابط علّی بین پدیده‌ها یکی از موارد مهمی است که این قبیل شرکت‌ها به‌صورت روزانه با آن مواجه هستند. اینکه مثلاً مردم به‌علت تبلیغاتی که در گوگل می‌بینند از ebay (در نمونه داخلی می‌توانیم از دیجی‌کالا یا بامیلو نام ببریم) خرید می‌کنند یا خیر؟ یا مثلاً کاربران اوبر (بخوانید کارپینو یا تپسی) درخواست‌ها را بر اساس نژاد افراد، تأیید یا لغو می‌کنند؟ این‌ها مسائلی به‌ظاهر ساده هستند که تأثیر مهمی بر حیات شرکت‌های فناورانه دارند. مثلاً با حضور اقتصاددانان بود که ebay فهمید میلیون‌ها دلار بابت تبلیغات ناکارآمد در گوگل، هدر داده است.

البته بررسی این روابط در سایر کسب‌وکارها هم اهمیت دارد، اما در شرکت‌های فناورانه، به‌علت در دسترس بودن داده‌ها می‌توان دید بهتری نسبت به پدیده‌ها به دست آورد.

**تحلیل اقتصادی در عصر دیجیتال

مورد دوم این است که اقتصاددان‌ها در دهه‌های اخیر در طراحی بازارها و انگیزه‌ها پیشرفت‌های زیادی داشته‌اند. این مطالعات پیش از عصر اینترنت آغاز شده و امروزه، کاربردهای زیادی در اقتصاد دیجیتال دارد.

marketplace (کسب‌وکارهایی مثل ایسام) که محیطی برای ارتباط عرضه‌کنندگان و تقاضاکنندگان را به‌وجود می‌آوردند؛ در حال تبدیل شدن به بخش مهمی از اقتصاد دیجیتال هستند و بر همین اساس، اقتصاددانان می‌توانند نقش مرکزی در شکل‌دهی به این نوع کسب‌وکارها ایفا کنند. برای مثال، طراحی حراجی‌ها و تبلیغات آنلاین بر اساس جستجوی اینترنتی کاربران، از جمله کارهایی هستند که به دست اقتصاددان‌ها انجام می‌شود.

این‌ها نمونه‌ای از منافع حضور اقتصاددان‌ها در یاهو و مایکروسافت و مطالعه روی موتورهای جست‌وجوی این دو شرکت است. امروزه شرکت‌های فناورانه می‌توانند با حضور اقتصاددان‌ها به ذهنیت بهتری در زمینه تصمیم‌گیری و سیاستگذاری دست پیدا کنند.

**علم اقتصاد چگونه به شرکت‌های فناور کمک می‌کند؟

البته، مطالعات بیشتری برای تعیین نقش اقتصاددانان در شرکت‌های فناوری و پروژه‌هایی که می‌توانند روی آن‌ها کار کنند وجود دارد و از طرف دیگر، شرکت‌ها هم درباره چگونگی طراحی تیم اقتصادی، آگاهی کامل ندارند، اما حقیقت این است که نقش‎های زیادی برای اقتصادخوانده‌ها در چنین سازمانی‌هایی وجود دارد.

در واقع اقتصاددانان با پاسخ به پنج سؤال کلیدی می‌توانند به شرکت‌های فناورانه کمک کنند. هدف از افزایش کاربران، سودآوری و مواردی مثل این در شرکت شما چیست و طراحی پلت‌فرم شما چگونه تحت تأثیر این موارد قرار می‌گیرد؟ صرفه به مقیاس تا چه اندازه برای شرکت، عرضه‌کننده و مشتریان مهم است؟ شرکت شما چگونه بر دنیا اثر می‌گذارد؟ آیا علم اقتصاد می‌تواند شیوه‌های مدیریتی و تصمیم‌گیری شرکتتان را بهبود دهد؟ چه ذهنیتی درباره سرمایه اطلاعاتی و داده‌های شرکت وجود دارد؟

اگر شما هم یک شرکت فناورانه راه‌اندازی کرده‌اید و می‌خواهید پاسخ این سؤال‌ها را بدانید، بهتر است از افرادی که تحصیلات اقتصادی دارند دعوت به همکاری کنید.

**اداره کل اخبار چندرسانه‌ای**ایرناپلاس**