به گزارش ایرناپلاس، عوامل مختلفی از ابتدای سال بر نرخ ارز تأثیرگذار بوده‌اند. دلار در نخستین روزهای کاری سال جاری با قیمت‌هایی نزدیک به ۲۵ هزار تومان معامله می‌شد و به مرور در اردیبهشت ماه به حدود ۲۰ هزار تومان رسید. با این حال دلار ۲۰ هزار تومانی مدت زیادی در بازار نماند و در خردادماه، قیمت دلار در بازار آزاد به‌طور میانگین حدود ۲۴ هزار تومان بود.
در آن زمان، برخی انتخابات ریاست جمهوری را عامل تغییرات نرخ ارز عنوان کردند. در روزهای اخیر نیز که قیمت دلار در بازار آزاد به حدود ۲۸ هزار تومان رسید، برخی، تغییرات منطقه‌ای و سقوط دولت افغانستان را به‌عنوان یکی از عوامل افزایش قیمت ارز مطرح می‌کنند.
این در حالی است که به‌نظر می‌رسد عوامل اقتصادی درون کشور، نقش اصلی را در افزایش نرخ ارز ایفا می‌کنند که مهم‌ترین آن را می‌توان سیاست‌هایی دانست که به رکوردشکنی نرخ تورم در ماه‌های اخیر منجر شده و افزایش نرخ تورم به بالای ۴۰ درصد در ماه‌های گذشته بر بازارهای مختلف از جمله بازار ارز تأثیرگذار بوده است.
علی‌اصغر سمیعی زفرقندی رئیس هیأت مؤسس کانون صرافان در رابطه با شرایط کنونی بازار ارز به ایرناپلاس گفت: ارز توسط بانک مرکزی به قیمت‌های مختلف از ۴۲۰۰ تومان برای کالاهای اساسی گرفته تا ارز نیمایی حدود ۲۴ هزار تومان عرضه می‌شود و ارز آزاد هم نزدیک به ۲۸ هزار تومان در حال دادوستد است.
در رابطه با پیش‌بینی روند آینده نرخ ارز باید گفت تا زمانی که سیاست‌های دولت اقتضا کند، بانک مرکزی هم به همین روند ادامه می‌دهد مگر اینکه تیم اقتصادی دولت جدید تصمیم دیگری بگیرد.
وی افزود: از چند نشانه می‌توان به این موضوع پی برد که سیاست‌های ارزی کنونی نادرستند. نخستین نشانه، چند نرخی بودن ارز بوده که محل پرسش و اشکال است. دومین نشانه، تردید در واقعی بودن قیمت ارز است.
قیمت واقعی دلار چقدر است؟
سمیعی زفرقندی در پاسخ به این پرسش که قیمت کنونی ارزی واقعی است یا خیر، توضیح داد: در رابطه با قیمت واقعی ارز باید به این نکته توجه داشت که نرخ تورم در کشور ما و کشورهای حوزه دلار اختلافی حدود ۳۶ درصد را نشان می‌دهد. با این حال برای مدت بیش از یک سال قیمت‌ها با وجود نوسان‌ها و تلاطم‌های شدید و مخرب، نه تنها تقریباً ثابت مانده بلکه حتی نسبت به سال پیش کاهش یافته است.
وی افزود: این در حالی است که با وجود اختلاف سالانه ۳۶ درصدی نرخ تورم در کشور ما و کشورهای حوزه دلار، نرخ ارز باید روزانه حدود ۲۸ تومان یا هفته‌ای حدود ۲۰۰ تومان افزایش یابد. اگر این افزایش تدریجی قیمت‌ها رخ ندهد، فنر قیمت ارز فشرده می‌شود و می‌دانیم که این فنر تا ابد طاقت نمی‌آورد و در یک زمان به یک علت یا بهانه‌ای آزاد خواهد شد.
دو راهکار برای مدیریت نرخ ارز
این تحلیل‌گیر بازار ارز، با پیشنهاد دو راه‌حل برای مدیریت نرخ ارز توضیح داد: نخست اینکه دولت تصمیم بگیرد دریافت مالیات پنهان و غیراخلاقی را که همان ایجاد تورم و خلق پول است کنار بگذارد، نقدینگی را افزایش ندهد، از پرداخت بهره‌های عجیب و غریب و خلق پول و نیز پرداخت یارانه‌های غیرهدفمند خودداری کند یا حداقل قیمت ارز را متناسب با نرخ بهره و تورم، به طور منظم و با شیب ملایم تعدیل کند.
شکست دولت از سرکوب خیرخواهانه ارز
سمیعی زفرقندی با تأکید بر اینکه سرکوب نرخ ارز حتی اگر با اهداف خیرخواهانه انجام شود آسیب‌زاست گفت: اگر دولت هیچ‌کدام از این راه‌حل‌ها را اجرا نکند و تلاش کند قیمت ارز را با وجود تورم بالا، به‌صورت مصنوعی و دستوری پایین نگه دارد، حتی اگر اهداف خیرخواهانه‌ای از سرکوب نرخ ارز داشته باشد نیز شکست خواهد خورد.
وی ادامه داد: دو علت برای این شکست وجود دارد. نخست اینکه ادامه این مسیر برای درازمدت و حتی میان‌مدت عملی نیست. دوم اینکه زیان‌های اقتصادی فراوانی از این راه به مردم و کشور وارد می‌شود که از جمله آنها می‌توان به علامت‌دهی نادرست به فعالان اقتصادی، افزایش واردات، کاهش صادرات و تولید در کشور، بالا رفتن نرخ بیکاری، گسترش رکورد و نیز از رونق افتادن بازارها و در نهایت گسترش فقر در جامعه اشاره کرد.