به گزارش ایرناپلاس، موسیقی در این سرزمین سابقه‌ای دیرینه دارد و به اندازه‌ای غنی و اصیل است که برای سال‌های طولانی می‌توان در جهان به آن بالید و از آن بهره برد.
این هنر که قدمتش به دوران باستان بازمی‌گردد، در طول تاریخ همواره دست‌خوش اتفاقات بسیاری بوده است. گاهی با غضب یا بی‌توجهی، بالندگی آن متوقف شده و شنیدن نوایش کمرنگ؛ گاهی هم با استقبال از آن، روزبه‌روز فراگیری‌اش توسعه یافته است. این هنر غنی و متنوع با رخ‌دادهای سیاسی و تاریخی کشور همراه بوده و از به قدرت رسیدن هر حکومت و دوره‌ای تاثیر بسیار گرفته است. به همین دلیل روی آمدن حکومت‌ها و دولت‌ها در شیوه رشد، بالندگی و حتی پسرفت آن بسیار تاثیرگذار است و نقشش غیرقابل انکار.
اما با گذشت زمان و پی‌بردن به اهمیت موسیقی که در فرهنگ برخی از اقوام به جزیی از زندگی روزمره آنها بدل شده است، در دولت‌های مختلف مورد توجه قرار گرفت. بعد از انقلاب و با گذشت چند سال از آن، بزرگترین جشنواره موسیقیایی کشور در جهت نمایش و شناساندن گروه‌ها، نوازنده‌ها و خواننده‌های فعال در کشور برپا شد.
نخستین جشنواره موسیقی فجر در سال ۱۳۶۴ و با نام اولیه «جشنواره سراسری سرود و آهنگ‌های انقلابی» شکل گرفت که با شرکت ۲۰ گروه در تهران برگزار شد. پس از چهار سال یعنی در سال ۱۳۶۸ دوره پنجم آن با طراحی آرم، نشانه و نماد و با عنوان «پنجمین جشنواره موسیقی فجر» ادامه یافت. اما نکته مهم این جشنواره که به عنوان بزرگترین گردهمایی گروه‌های موسیقی کشور است، اینکه هر ساله دچار تغییرات و دگرگونی می‌شود. برای مثال در سال ۱۳۷۶ و سیزدهمین دوره این جشنواره، حضور بانوان برای اولین‌بار در بخشی با عنوان «ویژه بانوان» به آن اضافه شد.
اضافه شدن دو بخش به جشنواره موسیقی فجر
در همین رابطه محمد اله‌یاری مدیرکل دفتر موسیقی وزارت ارشاد در بهمن ماه سال گذشته گفت: «در جشنواره موسیقی فجر به حوزه هایی که با موسیقی در تعامل و ارتباط هستند، توجه می‌شود. با همین نگاه از سال گذشته ۲ بخش به جشنواره موسیقی فجر اضافه شد که جایزه موسیقی و رسانه و جایزه ترانه است. در افکار عمومی این فضا وجود دارد که کیفیت ترانه‌ها تنزل پیدا کرده است و به همین دلیل جایزه ترانه با هدف انجام یک کار کیفی در زمینه ترانه و معرفی ترانه‌های باکیفیت برنامه‌ریزی شد.»
هر چند این تحولات، تنها تغیرات دولت دوازدهم در برگزاری جشنواره موسیقی و اهمیت به این حوزه نبوده است، اما به تنهایی می‌تواند بسیار تاثیرگذار و قابل اهمیت باشند. اعمال این دو بخش در شرایطی که روز به روز از کیفیت ترانه‌ها کاسته می‌شود و به سطحی نازل می‌رسند می‌تواند بسیار پرفایده باشد. اما مهمترین چالش دولت بعدی در زمینه موسیقی چیست و اساسا باید به چه ابعادی بیشتر توجه داشته باشند؟
در همین زمینه با حسن ریاحی آهنگساز پیشکسوت، چهره ماندگار و دبیر جشنواره موسیقی فجر امسال گفت‌وگو کردیم.
نقش دانشگاه‌ها در آموزش موسیقی صحیح
ریاحی درباره مهمترین چالش دولت آینده در بخش موسیقی که باید بیشتر به آن توجه شود، به خبرنگار ایرناپلاس گفت: مشکل اصلی این است که در دانشگاه‌ها با مشکلاتی مواجه هستیم. این مشکلات در آموزش هم وجود دارد. به عبارت دیگر در این زمینه‌ها برنامه‌ریزی نداریم که اساسا می‌خواهیم به کجا و به چه اهدافی برسیم.
یکی از مسائل مهمی که باید بیشتر به آن پرداخته شود، جوانان و آینده آنهاست. چون در حوزه موسیقی، جوانان بااستعدادی داریم. اما تا حدودی از موسیقی ملی دور شده‌اند. در همین زمینه هم اعلام کرده‌ام که جشنواره موسیقی امسال با تاکید بر موسیقی ملی، کلاسیک و اقوام ایرانی باید برگزار شود.
به گفته او، باید جوانان انرژی خود را بیشتر بر این بخش‌ها بگذارند، با آنها آشنا شوند، تحقیق و پژوهش کنند و آثارشان را بر اساس و سطح موسیقی ملی و اقوام ایرانی تولید کنند. البته در حال حاضر وضعیت موسیقی در دنیا بهم ریخته است. یعنی در غرب هم می‌بینیم که اتفاق تازه‌ای در حال رخ دادن نیست. موسیقی راک کمرنگ شده و در حال از بین رفتن است. موسیقی فقط الکترونیک شده و حرف تازه‌ای ندارد. در حالی که ما در موسیقی حرف‌های بسیاری برای گفتن داریم، اما نمی‌دانیم که آنها را چگونه دسته‌بندی و ارائه کنیم. به اعتقاد من کلید این اتفاق، دست جوانان است.
وی با تاکید بر اهمیت نقش جوانان در گسترش و پیشرفت موسیقی کشور افزود: جوانان را در قالب جشنواره‌های مختلف دعوت می‌کنیم، با یکدیگر مسابقه می‌دهند و سپس جوایزی را به آنها اهدا می‌کنیم. اما نکته مهم اینکه بعد از این مراحل هیچ اتفاقی برایشان نمی‌افتد و آنها را رها می‌کنیم. در صورتی که باید کانون یا انجمنی تشکیل شود. این جوانان را گرد هم جمع کرده و با آنها صحبت کنیم و به آنها الگو و امکانات دهیم. این مشکلات خیلی پیچیده نیستند و می‌تواند حل شود.
اندیشیدن یا آموزش اندیشه‌ها
در کشور ما استادان بسیار پرافتخار و تحصیلکرده‌ای وجود دارند. بسیاری از آنها جزء آهنگسازان برجسته کشور هم هستند. بسیاری از این افراد تحصیلکرده، به هنرجویان و علاقه‌مندان موسیقی در دانشکده‌ها یا آموزشگاه‌ها آموزش می‌دهند. به همین دلیل انتظار می‌رود که دانشجویانی باسواد و کاربلد تربیت شوند و به عرصه موسیقی کشور ورود پیدا کنند. این در حالی است که ریاحی یکی از مشکلات این عرصه را آموزش دانست.
وی در پاسخ به این پرسش که کدام بخش از آموزش با مشکلات مواجه‌اند، بیان کرد: مشکل این است که اندیشیدن را آموزش نمی‌دهیم بلکه اندیشه‌ها را آموزش می‌دهیم. استادان به غرب می‌روند و کمی تئوری یاد می‌گیرند، به کشور می‌آیند و آن اندیشه‌ها را به هنرجویان تحویل می‌هند. در صورتی که اندیشیدن و اینکه آن تئوری را باید چگونه به کار گرفت، بسیار مهمتر از بخش‌های دیگر است. ما از این جهت مشکل داریم که استادان باید آن راه‌ها، کدها و اصرار را به جوانان یاد دهند و آنها را به کار گیرند.
جوانان، راه حل مشکلات
برخی از آثار موسیقیایی که این روزها منتشر می‌شود، دارای اشعار و ترانه‌های نازل و سطحی هستند. به‌طوری که بر کیفیت موسیقی پاپ تاثیرگذاشته‌اند.
از ریاحی درباره تاثیر شعر و ترانه بر کیفیت موسیقی پرسیدیم. وی گفت: در هر صورت باید نسل جوان وارد میدان شود چون حرف تازه‌ای برای گفتن دارد. اما نسل من حرف جدیدی ندارد که بخواهد بگوید. در حوزه شعر، آثار باید به گونه‌ای باشد که آرامش، امید و نشاط انتقال دهد. حالت نوحه‌خوانی نداشته باشد. در حال حاضر بیشتر موسیقی پاپ ما به این شکل شده است. البته این مشکلات، راه حل دارند و باید به آنها بسیار توجه شود.
وی افزود: تاکید می‌کنم که به کانون و انجمن نیاز داریم که جوانان با استعداد را جمع کرده و در آهنگ‌سازی و تحقیقات کمک کند. اما به این مساله توجه آنچنانی نمی‌شود. بعد از برگزاری جشنواره‌ها، جوانان بااستعداد رها می‌شوند؛ به عبارت دیگر جایی وجود ندارند که خود را نشان داده و کارشان را ادامه دهند.