تاریخ انتشار: ۱۷ تیر ۱۳۹۹ - ۰۷:۰۰

تهران- ایرناپلاس- یکی از دلایلی که در آستانه انتخابات مجلس یازدهم به نظر سبب کاهش مشارکت مردم شد، برداشت عمومی درباره «در راس امور نبودن مجلس» بود؛ از همین رو نمایندگان دوره جدید تاکید داشتند مجلس را به راس امور باز خواهند گرداند.

روز افتتاح مجلس یازدهم، یکی از تحلیلگران پیش‌بینی کرده بود این دوره از مجلس، جنجال برانگیزترین مجلس پس از انقلاب خواهد بود.

استفاده از این توصیف برای مجلس تقریبا یکدست اصولگرا و حاوی جوانان مومن انقلابی، شاید در آن زمان برای برخی ناظران، قابل پذیرش نبود اما اکنون و در حالی که هنوز ۴۰ روز از آغاز کار این مجلس نگذشته است شواهدی روشن در این زمینه دیده می‌شود.
یکی از دلایلی که در آستانه انتخابات این مجلس به نظر باعث کاهش مشارکت مردم شد، برداشت عمومی درباره «در راس امور نبودن مجلس» بود؛ از همین رو نمایندگان دوره جدید تاکید داشتند که مجلس را به راس امور باز خواهند گرداند.

رهبر معظم انقلاب نیز در پیام خود به مناسبت آغاز کار مجلس، «در رأس امور» بودن را جامع‌ترین تعبیر درباره شأن مجلس دانسته و تاکید کردند: «آنکه می‌تواند مجلس را در این جایگاه شایسته بنشاند، شما نمایندگان محترمید. آنگاه که نمایندگان مجلس با شناخت درست از شرایط و اولویّت‌های کشور و با کارشناسی و حضور فعّال و منظّم، و با پاک‌دستی و امانت‌داری، وظیفه‌ قانونگذاری و دیگر وظایف خود را انجام دهند، مجلس، نقطه‌ امید مردم و نقطه اتّکاء مجریان، و به معنی حقیقی، در رأس امور کشور خواهد بود و چنین مجلسی در رساندن کشور به هدف‌های والا، سهم بسزایی خواهد داشت. آفت عمده، سرگرم شدن نماینده به حواشی زیان‌بار، یا وارد کردن انگیزه‌های ناسالم شخصی و جناحی، یا سهل‌انگاری در کار، یا دسته‌بندی‌های احیاناً ناسالم قومی و منطقه‌ای و قبیله‌ای و امثال آن است.»

مجلس یازدهم در حدود یک ماهی که از شروع کارش می‌گذرد، تا همین حالا حواشی متعددی داشته است. از حملات عجیب یک عضو هیات رئیسه درباره صنعت فضایی، تا بحث فیلتر کردن اینستاگرام که بعدا تکذیب شد، حملات لفظی روز یکشنبه به وزیر امور خارجه و بالاخره سوالات از رئیس جمهوری، مواردی است که تصویری شعاری و سیاسی از این مجلس پیش چشم مردم ساخته است؛ آن هم در زمانی که کشور با مسائل دشواری همچون بالا رفتن قیمت ارز و مسکن، اوج‌گیری دوباره کرونا و عوارض گسترده آن چون تشدید بیکاری و... روبه‌روست.

این موارد از چشم مردم پنهان نمی‌ماند و صوت و تصویر و فیلم اقدامات نمایندگان جدید در فضای مجازی دست به دست می‌چرخد و گاه لبخندهای تلخ مردم را به همراه دارد.

گرچه این مجلس با ۴۲.۵ درصد حضور رای‌دهندگان پای صندوق‌های رای، با کمترین میزان مشارکت مردم در تاریخ بعد از انقلاب شکل گرفته است، اما به نظر می‌رسد بازتاب این شیوه اقدامات مجلس، حتی برای رای‌دهندگان به نمایندگان کنونی هم راضی‌کننده نیست. این، جدا از بازنمایی رقبای سیاسی این مجلس است که بعضا با خوشحالی، حواشی ایجادشده مجلس را مقابل افکار عمومی سر دست می‌گیرند تا ناکارآمدی آنها را نمایش دهند؛ روندی که چه بسا در یک سال باقی‌مانده، در انتخابات ۱۴۰۰ نیز به زیان طیف حاکم کنونی در مجلس عمل کند.

البته نظارت بر دولت، گزارش‌گیری و سوال از اعضای آن حتی رئیس جمهوری، جزو وظایف و اختیارات مجلس است، اما شیوه برخی نمایندگان، نظیر آنچه روز گذشته در صحن علنی مجلس مقابل وزیر امور خارجه مطرح شد یا در سوال از رئیس جمهوری بیان شده، بیش از آنکه گرهی از مشکلات مردم حل کند، زمینه‌ساز جنجال و درگیری زودهنگام میان قوای کشور است.
بطور نمونه، این ادعای عجیب مندرج در سوال از رئیس جمهوری که «دولت در هفت سال گذشته هیچ اقدام جدی برای تأمین مسکن مردم و کنترل قیمت و کیفیت خودرو انجام نداده»، به راحتی با گزارش کارهای مسئولان دولت مواجه می‌شود یا پرسش کلی که چرا قیمت‌های ارز خارجی به سرعت در حال افزایش و ارزش پول ملی در حال کاهش است، چه بسا با پاسخ‌های مورد علاقه منتقدان رئیس جمهوری همراه نشود.

به نظر می رسد برخی نمایندگان تازه وارد به مجلس، درک کاملی از مشکلاتی که فشارهای خارجی بر نظام وارد کرده و دردسرهای اداره کشور با تحریم و بدون نفت، ندارند و نمی‌دانند اگر قرار به بیان جزئیات باشد، بیشتر به زیان اهل شعار خواهد بود.
روحانی نیز با توجه به سوابق خود در مراکز حساس نظام نشان داده که تلاش می‌کند بدون سروصدا و با امکانات موجود وظایف خود را انجام دهد، اما بارها اتفاق افتاده که حملات غیرمنصفانه را بی‌پاسخ نگذاشته و با بیان واقعیات و آگاه کردن جامعه از مشکلات، میدان بازی را به سود خود تغییر داده است.
در این میان، رئیس مجلس نیز در هدایت کلیت مجلس به سوی مصالح عالی نظام نقش موثری دارد؛ موضوعی که رئیسان پیشین مجلس نوعا در این زمینه موفق بوده و البته بابت آن هزینه هم داده‌اند.

در مواردی ضعف رئیس مجلس در اداره جلسه‌ها انفعال او در مدیریت اوضاع و احیانا، حساب بردن از برخی حاشیه‌سازان و شاید، برخی آینده‌نگری‌های سیاسی، می‌تواند به ایفای نقش حساس رئیس پارلمان آسیب بزند. این نکته‌ای است که آقای قالیباف باید بطور جدی مراقب آن باشد و اجازه ندهد اعتبارش در مقام ریاست قوه مقننه مخدوش شود.
در چنین شرایطی، به نظر می‌رسد تا دیر نشده است، بزرگان مجلس و جریان اصولگرا و خود نمایندگان باید با نگاهی تازه به شرایط کشور و منافع ملی، رویکرد جامع‌تری برای حل مشکلات مردم و پیشبرد امور کشور برگزینند؛ زیرا به تعبیر رهبر معظم انقلاب، «آنگاه که نمایندگان مجلس با شناخت درست از شرایط و اولویت‌های کشور، و با کارشناسی، و با حضور فعّال و منظّم، و با پاک‌دستی و امانت‌داری، وظیفه‌ قانونگذاری و دیگر وظایف خود را انجام دهند، مجلس، نقطه‌ امید مردم و نقطه اتّکاء مجریان، و به معنی حقیقی، در رأس امور کشور خواهد بود.»