از روزی که محمدجواد آذری جهرمی، سکان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات را در دست گرفت، حواشی درباره وی و هجمه‌ها علیه‌اش آغاز شد. همان زمان نیز برخی این این وزیر جوان دولت را برنمی‌تابیدند و همچنان حواشی دست از سر وی برنمی‌دارد و اکنون جهرمی با آنچه علیه‌اش در بهارستان گفته شد، تابستان را داغ‌تر از همه آغاز کرد.
دیروز(یکشنبه اول تیرماه) محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با حضور در جمع نمایندگان، پاسخگوی پرسش‌های آنها بود.
بخشی از انتقادها و پرسش‌های نمایندگان درباره فضای مجازی و محتوایی بود که از طریق این بستر در اختیار اقشار و گروه‌های مختلف جامعه قرار می‌گیرد. نگرانی‌ها درباره دسترسی به آنچه نمایندگان آن را «محتوای آلوده» می‌دانند و همچنین گسترش و سرعت فضای مجازی و اینترنت که به تعبیر برخی از بهارستان‌نشینان به یک «اتوبان امن» برای حمله به ایران اسلامی تبدیل شده، از جمله موارد مطرح شده در جلسه مجلس بود.
جهرمی متهم شده که کشتی فضایی کشور را به گل نشانده و هم اینکه فضای مجازی را به حال خود رها کرده است. البته این نخستین بار نیست که چنین اتهام‌هایی علیه وی مطرح می‌شود.
انتظار می‌رفت نمایندگان مجلس جدید که که بر ایجاد تحول با هدف رفع مشکلات مردم تاکید دارند، حداقل به خود فرصت می‌دادند تا اقدامات وزارت ارتباطات در دولت کنونی را با دقت بیشتری بررسی کنند. اگر آن‌قدر که برخی نمایندگان برای توئیت زدن در بخشی از فضای مجازی، که رسماً فعالیت در آن ممنوع است زمان می‌گذارند، برای بررسی اقدامات وزارت ارتباطات در دوره اخیر نیز وقت می‌گذاشتند، شاید دیروز بهارستان را طور دیگری روایت می‌کردیم و این شائبه پیش نمی‌آمد که برخی نمایندگان بسیار پیش از موعد به استقبال انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ و فضاسازی برای آن رفته‌اند.
اگر آن‌قدر که برخی نمایندگان برای توئیت زدن در بخشی از فضای مجازی، که رسماً فعالیت در آن ممنوع است زمان می‌گذارند، برای بررسی اقدامات وزارت ارتباطات در دوره اخیر نیز وقت می‌گذاشتند، شاید دیروز بهارستان را طور دیگری روایت می‌کردیم و این شائبه پیش نمی‌آمد که برخی نمایندگان بسیار پیش از موعد به استقبال انتخابات ریاست جمهوری و فضاسازی برای آن رفته‌اند.
اگر آن‌قدر که برخی نمایندگان برای توئیت زدن در بخشی از فضای مجازی، که رسماً فعالیت در آن ممنوع است زمان می‌گذارند، برای بررسی اقدامات وزارت ارتباطات در دوره اخیر نیز وقت می‌گذاشتند، این شائبه پیش نمی‌آمد که برخی از آنها بسیار پیش از موعد به استقبال انتخابات ریاست جمهوری و فضاسازی برای آن رفته‌اند.
«وزیر شوآف!» این عبارتی است که همسو با کلیت اتفاقات دیروز مجلس، بعضاً در شبکه‌های اجتماعی و علیه وزیر ارتباطات استفاده می‌شود. آیا واقعاً این‌گونه است و این وزیر جوان کارنامه کارهای انجام نشده‌اش را ارائه می‌دهد؟
نمایندگان دوره یازدهم مجلس شورای اسلامی در حدود یک ماهی که فعالیت خود را آغاز کرده‌اند، با میزبانی از وزیران مختلف، باب تعامل بین دو قوه را باز کرده‌اند. محور اصلی این جلسه‌ها، نقد و بررسی اقدامات انجام شده وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های اجرایی و تبیین خط‌مشی‌های مجلس در حوزه‌های مرتبط با وزیرانی است که در مجلس حاضر می‌شوند.
اتوبان تخریب! یا جاده‌ای برای گسترش فرصت دسترسی‌های برابر
متخصصان شبکه و زیرساخت‌های ارتباطی برای ساده‌سازی مفاهیم تخصصی از مثال‌های متنوعی استفاده می‌کنند. «پهنای باند» نیز یکی از مفاهیم این حوزه است که برای تشریح آن از مثال اتوبان یا بزرگراه استفاده می‌شود. پهنای باند، اتوبانی برای مبادله اطلاعات است. هر چه اتوبان عریض‌تر باشد، خودروهای بیشتری می‌توانند از آن عبور کنند و بنابراین افزایش پهنای باند به‌معنای افزایش میزان دسترسی به اینترنت و همچنین مبنایی برای بهبود سرعت است.
پوشش دسترسی پرسرعت مشترکان روستایی به شبکه ملی اطلاعات از صفر درصد در سال ۱۳۹۲ به ۸۹ درصد در سال ۱۳۹۸ یکی از دستاوردهای افزایش پهنای باند اینترنت کشور است. دسترسی جمعیت بیشتری از افراد کشور به‌ویژه ساکنان مناطق روستایی به اینترنت، امکان گسترش خدمات دولت الکترونیک و همچنین توسعه اقتصاد دیجیتال را فراهم کرده است.
در واقع با گسترش اتوبان داده‌ها تا مناطق روستایی کشور، امکان مدیریت بحران کرونا نیز فراهم شد؛ این زیرساخت‌ها موجب شد با شدت یافتن شیوع ویروس کرونا، سیاست آموزش از راه دور با دسترسی دانش‌آموزان و دانشجویان به بسترهای آموزش مجازی امکان‌پذیر شود و سال تحصیلی با وجود بحرانی که تعطیلی‌های گسترده برای پیشگیری از شیوع کرونا را به‌همراه داشت، با چالش‌های کمتری به‌پایان برسد.
رفع نیازهای ضروری مردم با تعطیلی کسب‌وکارها متوقف نشد
با وجود تعطیلی کسب‌وکارها در شرایط قرنطینه و نیز محدودیت دسترسی به مراکز خرید، فعالیت‌های ضروری و مورد نیاز مردم در بستر ایجاد شده بر پایه اینترنت، متوقف نشد. آمارهای اتحادیه کشوری کسب‌وکارهای مجازی نشان می‌دهد سفارش‌های اینترنتی حوزه عرضه کالا و مواد غذایی در دوران کرونا افزایش ۱۲۱ درصدی داشته است. رشد حجم سفارش‌ها نشان‌دهنده جابه‌جایی محل تأمین نیازهای خرد و روزانه از فروشگاه‌های فیزیکی به فروشگاه‌های مجازی است. این جابه‌جایی بدون زمینه‌سازی قبلی و فراهم کردن بسترها و زیرساخت‌های لازم، امکان‌پذیر نبود.
همچنین پرداخت ۱۷ میلیون وام یک میلیون تومانی برای حمایت از معیشت خانوارهای آسیب‌دیده در اثر کرونا بدون حتی یک مراجعه حضوری نشان‌دهنده اهمیت گسترش و تقویت زیرساخت‌های ارتباطات و فناوری اطلاعات است تا در زمان‌هایی که واکنش‌های سریع به شوک‌های مشابه، ضرورت پیدا می‌کند، امکان بهره‌مندی از این زیرساخت‌ها فراهم باشد.
پاسخ به نیازهای درمانی غیر از کرونا
آماده‌سازی زیرساخت‌های فناوری ارتباطات و اطلاعات علاوه بر امکان توزیع کاراتر دسترسی به‌خدمات پزشکی، موجب شد در زمان همه‌گیری ویروس کرونا و دوره‌ای که مجموعه نظام سلامت و کادر بهداشت و درمان کشور برای کنترل این همه‌گیری بسیج شده‌اند، نیازهای پزشکی سایر افراد جامعه بدون پاسخ نماند.
بر اساس آمارهای منتشر شده توسط اتحادیه کشوری کسب‌وکارهای مجازی، استقبال از خدمات سلامت ارائه شده توسط کسب‌وکارهای عضو اتحادیه، در قالب مشاوره‌های پزشکی افزایش ۲۲ درصدی داشته است.
بهبود محیط کسب‌وکار با توسعه زیرساخت ICT
نتایج گسترش زیرساخت‌های فناوری ارتباطات و اطلاعات نه فقط با بروز شوک‌هایی مانند کرونا بلکه در زندگی عادی و امور روزانه نیز قابل مشاهده است. یکی از عواملی که موجب بهبود محیط کسب‌وکار کشورها می‌شود، تسهیل فرآیندهای لازم و کوتاه کردن مراحل مورد نیاز برای شروع یک کسب‌وکار جدید است. گسترش و توسعه دولت الکترونیک موجب شده برخی از مراحلی که پیش از این موجب طولانی شدن و راه‌اندازی کسب‌وکارها و قرار گرفتن در فرآیند پیچیده بروکرواسی بین نهادها و سازمان‌ها می‌شد، حذف شوند.
برای نمونه، با الکترونیکی شدن فرآیند دریافت استعلام‌های لازم برای ثبت شرکت‌ها، دولت می‌تواند سرعت ثبت کسب‌وکارهای جدید را از ۷۲ روز به کمتر از چهار روز کاهش دهد. بخشی از این کاهش قابل توجه، با الکترونیکی شدن استعلام‌هایی مانند تأییدیه اماکن نیروی انتظامی و گواهی بهداشت فردی و محیط است که هر کدام به‌طور میانگین ۱۵ و هفت روز زمان می‌برد.
کسب‌وکارها علاوه بر مراجعه‌هایی که در زمان تأسیس و راه‌ندازی به مراکز دولتی انجام می‌دهند، در طول دوران فعالیت خود برای پیگیری امور مالیاتی و همچنین تأمین اجتماعی و بیمه کارکنان خود نیاز به مراجعه به سازمان‌های دولتی دارند.
کاهش فساد اداری با دولت الکترونیک
یکی از مزیت‌های پیاده‌سازی خدمات دولت الکترونیک که بر پایه زیرساخت‌هایی ارتباطات و فناوری اطلاعات قابل اجراست، راه‌اندازی پنجره واحدی است که دسترسی به این خدمات را بدون نیاز به مراجعه حضوری فراهم کند.
در واقع ایجاد پنجره واحد، مراجعه‌کنندگان را به‌جای افراد با سامانه‌ها مواجه می‌کند، سامانه‌هایی که به دور از خطای انسانی و با کاهش احتمال بروز فساد اداری، در تسریع و تسهیل انجام این امور نقش قابل توجهی دارند.
یکی از گام‌های وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در این راستا، راه‌اندازی، پیاده‌سازی و آزمون استعلام مالیات بر نقل و انتقال در دفاتر ثبت اسناد است که موجب صدور حدود یک سوم از ۱۲۶ هزار استعلام انجام شده از ابتدای سال تاکنون، به‌صورت الکترونیکی شده و انتظار بیش از یک ماه برای دریافت برگ پرداخت مالیات املاک مسکونی را به چند دقیقه رسانده است.
۲۰۲۳