شاخص کل بورس در جریان معاملات روز چهارشنبه به میزان ۳.۸ درصد رشد به بالای ۸۷۸ هزار واحد صعود کرد. این هفدهمین روز پیاپی است که شاخص همچنان با رکوردشکنی‌های بالای خود نمادها را سبزپوش می‌کند. بازده بازار سرمایه از روز اول کاری سال یعنی پنج فروردین تا کنون بالغ بر ۷۲ درصد بوده است. به بیان دیگر، شاخص از ۵۰۸ هزار واحد به ۸۷۸ هزار واحد صعود کرده است. رشد تب‌آلود و هر روزه بازار بورس بسیاری از کارشناسان را نگران کرده و باعث شده نسبت به رفتارهای هیجانی هشدار دهند. اما با این حال، در بازار شاهد دو اتفاق مهم هستیم؛ از یک طرف ورود جریان نقدینگی روزانه به بازار سرمایه همچنان ادامه دارد و از سوی دیگر، شاهد افزایش عرضه اولیه سهم‌های دولتی و از این طریق، حمایت سیاست‌گذار از بازار هستیم. یک کارشناس بازار سرمایه معتقد است ترکیب این دو اتفاق می‌تواند برای بازار سرمایه آینده خوبی رقم بزند.
حمید میرمعینی با بیان اینکه برجسته شدن بازار سرمایه که اخیراً در اقتصاد کشور رخ داده اتفاق مبارکی است، افزود: حمایت‌های لفظی رئیس‌جمهوری و سیاست‌گذاری‌های اقتصادی دولت و سیاست‌های پولی بانک مرکزی و همین‌طور سخنان جدید رهبر انقلاب درباره آزادسازی سهام عدالت همه در راستای حمایت از بازار سرمایه است و این پیام را داده‌اند که این بازار می‌تواند به‌عنوان یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی عمل کند.
وی در گفت‌وگو با ایرناپلاس افزود: این سیاست‌ها قرار است با درگیر کردن جریان نقدینگی سرگردان در بازار سرمایه هم از حرکت نقدینگی به سمت بازارهای آسیب‌زننده جلوگیری کند و هم تأمین مالی شرکت‌ها را تقویت کند و مضاف بر آن، دولت هم کاهش تصدی‌گری و خصوصی‌سازی خود را پیش برد. بنابراین به‌نوعی این پیام‌های مسئولان به مردم داده شده که بازار سرمایه قرار است به‌عنوان یکی از پیشران‌های اقتصادی عمل کند.
۳۰ درصد شرکت‌ها هنوز جای رشد دارند
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه درباره وجود حباب در بازار توضیح داد: اگر نمادهای بورسی را به سه بخش دسته‌بندی کنیم، سهام حدود ۴۰ درصد از شرکت‌ها به رقمی بسیار بیشتر از ارزش واقعی‌شان رسیده و از همین رو، سهم‌های پرریسکی هستند، اما باید گفت احتمالاً این ۴۰ درصد از نمادها تنها ۱۵ تا ۲۰ درصد ارزش بازار را تشکیل می‌دهند. دسته دوم حدود ۳۰ درصد از نمادها را تشکیل می‌دهد که اندکی بالاتر از ارزش ذاتی‌شان معامله می‌شوند. این نمادها البته با بهبود اوضاع اقتصادی بلافاصله ارزش ذاتی‌شان رشد پیدا می‌کند. در نهایت ۳۰ درصد مابقی نمادها هم که سهام ارزنده دارند، احتمالاً هنوز به ارزش واقعی خود نرسیده‌اند. عواملی که باعث شده قیمت سهام شرکت‌های دسته اول رشد کنند، روی اینها تأثیر نداشته، اما اخیراً با تغییر الگوی معاملاتی تقاضاها به سمت سهام این شرکت‌ها حرکت کرده و باعث شده به ارزش ذاتی‌شان نزدیک شوند. بنابراین با جهت‌گیری‌هایی که از اسفند شکل گرفته و تقاضاها به سمت سهم‌های بزرگ‌تر و ارزنده‌تر سوق یافته و نقدینگی کمتری به سمت شرکت‌های کوچک‌تر رفته، ریسک بازار کمتر شده است.
وی گفت: با این حال، ورود نقدینگی جریان حاکم و غالب بازار کنونی است و خیلی از مؤلفه‌هایی بنیادین مانند وضعیت اقتصاد داخلی، اقتصاد خارجی، میزان سودآوری شرکت‌ها در سایه آن قرار دارد. اما همزمان با این موج نقدینگی، با افزایش جریان عرضه‌های اولیه، آزادسازی سهام عدالت و همین‌طور عمومی شدن بازار سهام، به نظر می‌رسد اتفاقات خوبی در انتظار بازار سرمایه است.
عامل زیرساختی رفتارهای هیجانی
میرمعینی با بیان اینکه به حباب اعتقادی ندارم و در بازار شاهد شکل‌گیری یک الگوی رفتاری جدید و ادامه‌دار هستیم، افزود: شاید رشد شتابان بخشی از نمادها غیرمنطقی باشد و لازم است قدری کندتر باشد، اما باید گفت که بخشی از این رفتارهای هیجانی و توده‌وار عمدتاً به دلیل برخی مقررات و زیرساخت‌های بازار مانند حجم مبنا و محدودیت دامنه نوسانات شکل می‌گیرد.
وی اظهار کرد: به موازات ورود نقدینگی و رشد بازار لازم است که سیاست‌گذار اقداماتی اصلاحی مانند افزایش عرضه‌های اولیه، کمک به فرآیند خصوصی‌سازی، اصلاح ساختار قانونی و اصلاح هسته معاملاتی را در دستور کار قرار دهد تا بتواند به حفظ و ماندگاری نقدینگی در بازار کمک کند.
این کارشناس بازار با اشاره به اینکه بازار سرمایه خطرناک است، افزود: با این حال، به نظر می‌رسد یک هماهنگی نانوشته با مدیریت وزارت اقتصاد و بانک مرکزی شکل گرفته که قرار است بازار سرمایه را به‌عنوان بازار مقصد نقدینگی قرار دهند و از آنجایی که بخش بزرگی از ارزش بازار مرتبط به شرکت‌های دولتی است، بنابراین امکان کنترل بسیاری از نمادها وجود دارد. در نتیجه، رشد فعلی بورس نمی‌تواند خیلی ترسناک باشد و با توجه به اینکه بسیاری از مردم به این بازار روی آورده‌اند، اگر بخواهد جریانی غیر از این موضوع رخ دهد و مردم دچار زیان شوند، اعتماد مردم به‌شکل خطرناکی به حاکمیت از بین می‌رود.
وی گفت: این را هم در نظر داشته باشیم با رشد بازار سرمایه کسی زیان نمی‌بیند، مگر کسانی که سهم‌های پرریسکی انتخاب کرده باشند، اما با رشد بازارهای مسکن، خودرو و ارز خیلی‌ها محروم می‌شوند.
انتقال ۳۵ درصد شبه‌پول به بورس
میرمعینی در ادامه درباره انتقال شبه‌پول به بازار سرمایه و تأثیرات تورمی آن توضیح داد: من به این انتقال اعتقادی ندارم. اگر سپرده‌ها را به سه دسته تقسیم کنیم؛ ۶۰ تا ۶۵ درصد آنها مربوط به سپرده‌های بلندمدتی است که صاحبان این سپرده‌ها ریسک‌گریز هستند و تحت هیچ شرایطی وارد بازارهای پرریسک نمی‌شوند. ۳۰ درصد سپرده‌ها نیز از آن افراد ریسک‌پذیر است و متناسب با بازدهی بازارها میان آنها جابه‌جا می‌شود. این ۳۰ درصد که به آن پول هوشمند می‌گویند، بخشی از سپرده‌هاست که نیازمند هدایت و مدیریت سیاست‌گذاری‌های بانک مرکزی است. در نهایت پنج درصد هم عاشق ریسک هستند که اینها هم مد نظر سیاست کنترلی پولی قرار دارند. بنابراین فعلاً بازار سرمایه برای این ۳۵ درصد جا دارد. تنها نکته مهم برایشان این است که بازده بازار سرمایه از دیگر بازارها بیشتر باشد و اگر زمانی احساس کنند بازارهای موازی بازدهی بیشتری دارند، حتماً تغییر مقصد خواهند داد.