مرکز آمار کشور نتایج بررسیهای خود از شاخصهای کار را در پاییز ۱۳۹۸ منتشر کرد. طبق این آمارها در پاییز امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۴۷۲ هزار نفر به جمعیت شاغل کشور اضافه شده است. این رقم اصلیترین عاملی است که موجب شده نرخ بیکاری به میزان ۱.۲ درصد نسبت به پاییز گذشته کاهش یابد و از ۱۱.۸ درصد به ۱۰.۶ درصد نزول کند. همانطور که در تابستان کاهش نرخ بیکاری بیشتر از سمت کاهش مشارکت اقتصادی افراد جامعه تأثیر پذیرفته بود، در این فصل هم کاهش نرخ بیکاری همزمان با کاهش ۰.۲ درصدی در جمعیت فعال اتفاق افتاده و این نیز در کاهش نرخ بیکاری مؤثر بوده است. همانطور که میدانیم نرخ بیکاری فرمولی است که از نسبت جمعیت بیکار به جمعیت فعال به دست میآید. از همین رو، اگر جمعیت فعال به هر دلیلی کاهش یابد، نرخ بیکاری به دلیل کاهش متقاضیان شغل، کاهش مییابد.
طبق این آمارها، نرخ مشارکت اقتصادی از ۴۴.۵ درصد در پاییز سال گذشته به رقم ۴۴.۳ درصد در پاییز امسال رسیده است. به بیان دیگر، تعداد افراد ۱۵ سال به بالای خواهان شغل در جامعه در پاییز امسال به ۲۷ میلیون و ۳۳۸ هزار رسیده است. این جمعیت در فصل مشابه سال قبل ۲۷ میلیون و ۱۹۰ هزار نفر بود که نزدیک به ۱۴۸ هزار نفر طی یک سال گذشته به آن اضافه شده است. درست است که به تعداد جمعیت فعال اضافه شده، اما از آنجایی که نسبت افزایش آن متناسب با افزایش تعداد جمعیت ۱۵ سال به بالا نبوده، بنابراین نرخ مشارکت اقتصادی کاهش یافته است. ۶۶۷ هزار نفر طی این یک سال به جمعیت ۱۵ سال به بالا اضافه شده است.
تغییر الگوی رشد بیکاری تحصیلکردهها
با اینکه آمار فارغالتحصیلان بیکار از یک الگوی همیشگی پیروی میکرده که در آن تعداد زنها و شهرنشینها بیشتر از مردها و جمعیت روستاها بوده، اما آمارهای جدید مرکز آمار نشان میدهد آهنگ رشد این شاخص در میان روستاها و مردها سرعت بیشتری نسبت به صفتهای مقابل آنها گرفته که امکان دارد در آینده این الگو را تغییر دهد. اهمیت این موضوع در آن است که رشد بیشتر تعداد بیکاران فارغالتحصیل در میان مردان دلیل متفاوتی با زنها دارد. پیش از این بسیاری از زنان بعد از سپری کردن تحصیلات به خانهداری میپرداختند، اما بیشتر مردها در این ساختار در جایگاه نانآور خانواده تنها با عدم شغلیابی است که به جمعیت بیکار میغلتند.
طبق دادههای مرکز آمار کشور از شاخصهای نیروی کار در پاییز امسال، ۴۳.۳ درصد از کل بیکاران کشور را فارغالتحصیلان دانشگاهی تشکیل میدهند؛ رقمی که پاییز سال گذشته ۴۰.۷ درصد بوده و طی یک سال گذشته به میزان ۲.۶ درصد افزایش یافته است. مطابق این آمارها ۶۸.۷ درصد از این بیکاران تحصیلکرده مربوط به زنان و ۳۱.۲ درصد را مردان تشکیل میدهند. با این حال، این آمارها نشان میدهد که آهنگ رشد این نسبت در میان مردها بیشتر از زنان است. در پاییز سال گذشته نسبت جمعیت بیکاران فارغالتحصیل زنان و مردان به ترتیب ۶۸.۳ و ۲۸.۵ درصد بوده که اولی ۰.۴ و دومی ۲.۷ درصد رشد کردهاند.
آمارهای یاد شده همچنین نشان میدهد وضعیت این شاخص در شهرها بسیار از روستاها بدتر بوده و به ۴۶.۳ درصد رسیده است. هرچند نسبت آمار بیکاران از کل جمعیت بیکار روستاها در پاییز امسال ۲۸.۹ درصد شده، اما این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل به میزان ۳.۲ درصد رشد کرده که از رشد ۲.۶ درصدی شهرها بیشتر بوده است.